Solelh, calor, fuòc de la Sant Joan

 Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva.

Desempuèi de meses, pas de pluèja! L'estiu es ja aquí! Calimàs sus calimàs! Las ribièras son pas polidas, mancan d'aiga!  Aimarián dire e cantar, coma Bodon o Fraj: «La pluèja tomba fina sul fieral pel camin...», mas non! E l’estiu mediterranèu dona  pas d’aiga: junh, julhet, augost son meses de secada! E  caldrà tornamai faire mèfi: pas degalhar d’aiga, sèm costumièrs mas las annadas son de mai en mai  caudas e secas (veire los relevats meteorologics, los trabalhs sabentasses, las observacions...)

Aviam esperat, per la Sant Medard, força pluèja, mas pas res!

Se ditz que se plou lo jorn de la Sant Medard plourà pendent 40 jorns, levat se Sant Barnabe i copa l’èrba jos lo pè! Çò que se ditz, mas entre vertat e cresenças popularas…!

De segur en junh, los jorns creissan fins al solstici d’estiu (21 de junh) e lo solelh raja.

Lo 24  se fèsta  la Sant Joan amb de fuòcs dins mai d’un vilatge de còr d’Erau. E la nuèit sembla plan pichona, corteta! Los fuòcs brutlan de còps tard dins  la nuèit! e lo jorn arriba lèu-lèu lo 25. Corteta nuèit mas plan festejada!

Lo fuòc e lo solelh se trapan dins d’expressions:  A solelh colc, de solelh en solelh, ploù de brasa, vei lo solelh pas que per un trauc, lo solelh tusta, lo solelh vòl traucar, a la raja del solelh, solelh tremont, a solelh levant, a solelh naissent, los jorns creisson, entre nuèch e jorn e  la mòstra del solelh!

 L’occitan es una lenga rica, cal dire, per exemple: la lutz del jorn (claror naturala) mas dins l’ostal  se ditz : alucar lo lum per esclairar lo burèu; una expression: saber pas ont penjar son lum!

Ensajatz d’emplegar aqueles mots, dins la vida vidanta e bona Sant Joan, brave mond !

Zo, al còp que ven!

Podètz escotar «Lo mescladis» de Bobí sus lo site de Ràdio Lengadòc o de Radio Lodève.

Legir, escotar, aprene l'occitan

 Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva.

 Legir l'occitan es pas totjorn aisit! Mas avèm l'astre d'aver un fum d'ajudas a l'ora d'ara: libres e metòdes, exposicions e sites internet de qualitat.
 

Un libre per la joinessa: «Contes del país d'òc» d'Alan Roch. Son de contes per totes amb Joan de l'ors, lo Boçut dins son torn de França e mai d'autres personatges estacants (contacte: kavalepro@gmail.com
Edicions Cabardes per lo libre de «Joan de l'ors-bilingüe).
 

Exposicions: Al CIRDÒC traparetz mai d'una exposicion coma: «Un còp èra los amics de Joan de l'ors ». Descobrissètz los contes dels païses d'òc e 16 personatges emblematics: Joan de l'ors, lo vailet,la vièlha, lo piòt...Es disponible en occitan lengadocian o gascon.Traparetz de ressorças d'acompanhament en linha (veire lo CIRDÒC).
 

Sites: Sus internet, traparètz sites occitans per aprene e ausir la lenga.
ÒCVOD: plataforma numerica. Son de contenguts audiovisuals a la demanda: location, abonaments.
Autant de servicis e de tarifas per accedir a de contenguts en occitan: filmes, dessenhs
animats, documentaris... (de descobrir sus: ocvod.fr).
Lo Mot: Segala, tissas, domaisèlas... aquela seria corta prepausa per cada episòdi de descobrir un mot o una expression en occitan e son sens escondut.(contacte:https://www.facebook.com/Piget Films/)
Fresca numerica: «50 ans de borbolh occitan» a l'iniciativa del CIRDOC, de documentalistas, cercairas e cercaires an investigat al còr de desenats de milièrs d'archius. Aquela fresca numerica es lo fruch d'aquela òbra extraordinària, que conta, a travèrs mai de 80 vidèos, una autra istòria del mond contemporanèu vist d'Occitània.(consultacion a gratis en linha sul siti de la fresca: https://fresques.ina.fr/borbolh-occitan-fr ).

Adieu brave mond e portatz vos plan!
Se pòt escotar «Lo mescladís» de Bobí sus lo site de Ràdio Lengadòc o de Ràdio Lodève)

I tombaretz en picant sus l'image:

 

Musicas occitanas

 Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva.

 Vaquí de CD, espectacles de musicas per aqueste mes de junh.

Polifonia: Concèrt-espectacle amb «La Mal coiffée»  e sas percussions, lo grop audenc emprunta los mots dels grands autors per contar un país e sas lutas, sos eretatges e una lenga. Lenga que canta la vida vidanta, que brama sa solidaritat. Escotatz lo CD «Roge»(contacte Sirventès). Concèrt : lo 25 de junh a Bize-Minervois (Aude) «Roge e Leona». 

Polifonia:: encara amb «Cocanha», amb  Lyla Fraysse e Caroline Dufau. Un biais de cantar lo mond occitan e la pòp avantgardista. Inventan sus scèna de turbinas subtilas per dançar posadas dins lo país tolosan e en delà. En concèrt a  Belvis (Aude) lo 10 de junh ,lo 12 a La Bastide sur l'Hers (Arièja).

Òsca a  Francis CABRELque canta en occitan , «Rockstars du Moyen Age» dins un CD de 13 cançons. Parla dels trobadors e de l’amor cortés (CD:«A l'aube revenant»).

Nadau totjorn aquí! Cal escotar l’album  «L'encantada» (e los autres,de segur!). Nadau en concèrt: Cessenon per «Le festenal» lo 4 de junh (ja passat!), Duras (Òlt e Garona) lo 17, Colomiers ( Garona nauta) lo 25.

 Djé Balèti, novel  CD: «Pantaï»: un sòmi ancorat dins la realitat ont l’imaginari permet de veire lo mond autrament e per la meteissa  escasença, de lo cambiar. En concèrt lo  11 de junh a  Hagedet (Pirenèus Nautas )

Mauresca lo 18 de junh  a «Entrevignes» (Erau)

Goulamas'k a Cazedarnes (Erau)  lo 11 de junh. Mas i a tanben d’autres grops, cantaires : de veire los programs de Total Festum, las animacions per la Sant Joan d’estiu lo 24 de junh e la Fèsta de la musica! Vesètz,l’occitan es plan viu! Sens doblidar las Ràdios: Ràdio Lengadòc, Ràdio Lodeva per escotar cantaires e grops.

Al còp que ven!

Podètz escotar «Lo mescladís» de Bobí sus lo siti  de Ràdio Lengadòc o de Ràdio Lodeva.

La taupa de Colhonàs (fin)

 
Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva.

 L'endeman, a las aubetas, tot lo mond èra sus la plaça. Tot lo mond? Non, mancava Batiston! Lo coneissètz Batiston, es lo mai brave de Colhonàs, un bravàs,un pauc caparrut. Diguèt: «La taupa es mòrta o es partida  a Montadavala! E contatz pas sus ieu, demorarai a l’ostal!» Tota la matinada los de Colhonàs cerquèron aquela marrida taupa! Batiston èra dins l’òrt, trabalhava un pauc ... D’un còp, ausiguèt un bruch. Levèt lo nas e avisèt, colcada jos un arbre, la taupa que dormissiá ! Batiston se sarrèt, sens far de bruch e ...agantèt la taupa per la pèl del còl!

E cap al vilatge en corriguent e cridant coma un madur: «Ai agantat aquela taupa, ai agantat aquela taupa!»

Totis, acampats sus la plaça, se sarrèron per veire la taupa!, macarèl!

«Siás tu que l’as agantada Batiston?

- Òc, dins l’òrt!»

Cossí aquel «bravàs» de Batiston aviá fach?

Mas abans de la condemnar, la caliá jutjar.

 La  senténcia: condemnada a mòrt!

Mas cossí far per la tuar?

«La cal guilhotinar!

-Non, val mai la fusilhar!

-Que non, la cal trempar dins l’òli bolhent!»

Èran pas d’acòrdi!

Mas Batiston diguèt: «Ai una idèia!»

Batiston, una idèia, n’avia pas jamai agut d’idèias, el lo mai colhon de Colhonàs ! Mas coma aviá agantat la taupa, lo daissèron parlar:

«Nos cal far un trauc, sabètz dins l’ermàs a la dintrada del vilatge, sus la rota de Montadavala.

-Òc, vesèm plan l’endrech, puèi?

-Serà un traucàs plan prigond e puèi l’enterrarem viva !

-Òsca! Quina bona idèia!» diguèron totis. Vos aviái dich: son «braves» a Colhonàs!

Alara faguèron un traucàs e enterrèron la taupa, per la tuar!

Mas èran pas encara arribats a la plaça del vilatge, que la taupa tornava començar de far de traucs a Colhonàs!

E cric e crac mon conte es acabat.

Adieu, brave mond al còp que ven.

Se pòt escotar «Lo mescladís» de Bobí sus lo site de Radio Lengadòc o de Radio Lodève.

 

La taupa de Colhonàs (1)

Es  un conte tradicional qu'ai adaptat a l'ora d'ara e que conti dins los espectacles pels pichons o pels grands (veire contactes «Bobí lo contejaire»).

Aquò se passèt la primièra annada de  la COVID, es a dire en 2020 a Colhonàs ont coma dins França tota, lo mond èran confinhats.

 Los qu'avián un òrt se passejavan un pauc. Los autres dins un apartament  ensajavan de far quicòm: legir, escriure, telefonar als amics, a la familha, cosinar... te sabi ieu!

Tot lo mond embarrat? Pas la taupa! Cal en parlar de la taupa de Colhonàs! De la COVID? se'n trufava, la taupa! Te fasiá de traucs gigantasses de pertot: dins los òrts, dins los camps, dins las vinhas, per los camins!

Cossí far per l'agantar? Dins los òrts, metèron de trapèlas, de laçes, mas pas res! Aquesta taupa èra mai que mai fòrta e finaudèla ! Impossible de l'agantar!

E aquò durèt, durèt! Lo mond embarrat aviá pas vist lo «trabalh» de la taupa pels camps: de vertadièrs  traucs de bombas!

Quand los vilatgeses de Colhonàs poguèron sortir, s'acampèron sus la plaça: «Cal far una batuda per agantar aquesta taupa. Amb lo GPS, los ifòns e tota l'informatica per nos ajudar, i arribarem!». Femnas, òmes, enfants, joves , vièlhs, tot un tropelàs de vilatgeses èran pels camps, pels camins amb de fusilhs, de rastèls, de pigassas … Mas pas cap de  taupa ! Los òrts foguèron espepissats, mas  pas res!

«Tornarem deman, ara cal metre de trapadèlas e de laçes dins cada trauc!» Foguèt un trabalh de gigants, mas caliá agantar aquesta taupa! Acabèron a mièjanuèit, plan crebats. «Benlèu deman  la taupa serà dins una trapadèla!»...

(de seguir)

Contacte: «Bobí lo contejaire»:lipeton@wanadoo.fr https://bobycontes.monsite-orange.fr

Se pòt escotar «Lo mescladis» de Bobí sus lo siti de Radio Lengadòc o de Radio Lodève en picant sus l'image:

Bobí fa sa pub !

Robert PASTOR, alias  «Bobí lo contejaire», est un conteur, raconteur, chanteur, chroniqueur.

Enseignant en retraite, il propose depuis 11 ans, des spectacles pour enfants et/ou adultes en français et en Occitan.

Les spectacles s'appuient sur des contes traditionnels,des histoires, des chants...mais aussi des créations et des adaptations avec l'autorisation des auteurs (E.Fraj, S.Chabaud, F.Cabrel, J.P. Creissac...)

Derniers spectacles 2022:

1/«A tu pichòt!» (enfants)

2/ «COVID,Non, OC VID!» (adultes) .

Les autres sont aussi disponibles (voir site:https://bobycontes.monsite-orange.fr ).

 

→ Adhérent : Cercle Occitan du Lodévois et I.E.O.34

→ Bobí est aussi membre de l'association «TIRATAP» 411 chemin de Molenty 34700 St Etienne de Gourgas.

Cette association propose des spectacles chants-balètis traditionnels avec le groupe «Melsat»-Tél:0467446063.

 

Autres activités de «Bobí»:

→ Emission hebdomadaire sur Radio Lodève (34700) «Qu'es aquò?» pour le Cercle occitan du Lodèvois. Lundi de 12h40 à 13h et 19h10 à 19h30- rediffusion le dimanche à 9h)

→ Chronique hebdomadaire «Lo Mescladis» pour MIDI LIBRE édition «Coeur d'Hérault) tous les jeudis. Article en Occitan et traduction en Français.

 Cette chronique est aussi enregistrée en studio (radio Lodève) et diffusée sur Radio Lodève et Radio Lenga d'ÒC la semaine suivante.

→  Réalise de petits objets bois chantournés, utilisés en ateliers, dans les spectacles...

 

Contacts:

lipeton@wanadoo.fr

https://bobycontes.monsite-orange.fr

Tél: 0467446978/ 0787240314

650 chemin de la Doumergarie-34700 St Etienne de Gourgas

Polit mes de mai !

 Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva.

Acabadas las geladas ! Es ora de trabalhar l'òrt de segur ! E de profitar del nòstre « Pais còr d'Erau » per se passejar e profitar de la beutat dels sitis e païsatges mai que bèls :  la garriga e las plantas que florisson, Salagon e la rufa de mila colors, lo pont del diable e Clamosa, Sant Guilhem del desèrt, Lo Circ de Moreza, Cabrièira,  lo Larzac e lo Circ de Navacèla, las vinhas...e totes los vilatges que fan d'animacions nombrosas e de qualitat.

Podètz vos entresenhar als Oficis de Torisma o dins las comunas, i a de qué far !

 E o cal dire : « En mai, fai ço que t'agrada !   Mai que versa, junh que cessa » De provèrbis e dichas dins nòstres vilatges, ne manca pas : sus lo temps que fa, sus la vida vidanta, lo mond, las bèstias... Vaqui qualques uns que podètz dire e dire cada jorn :« Quand plòu e que fa solelh, lo diable bat sa femna e..marida sa filha ! Longa secada, longa plujada. Vent grèc, pluèja al bèc ». "Quand Bobí carga lo capèl, o plòu, o fa solelh!"

« Vira que viraràs per anar al Cailar, totjorn montaràs o vira que viraràs, al país tornaràs. »

Per se trufar, per comparar e conselhar...  : Es desgordit coma un pesolh dins la pega ! Cercava son ase e l'avià entre cambas. Aquel, vòl petar pus naut que son cuol ! Las agaças fan pas de mèrles. M'as colhonat quand t'ai vist. Cèrca de trabalh amb una forca. Cala-te que secas ! Ta camisa sentís mai la mèrda que la susor. Aquel cotèl copa coma lo genolh de ma grand. Siás aquí coma lo dimècres. Trapariá pas d'aiga dins la mar. Es desgordit coma una cloca quand cova. Es piòt coma una banasta. Pudís coma un rabàs. Tan que viras, fas de torns. Raça, raceja. Los ròcs van als clapasses. Es sord coma un topin.Vira coma un tavan. L'aiga bolida sauva la vida. A la fièira, manca pas d'ases que se semblan.

Adieu brave mond, e tenètz vos fièrs !

En picant sus lo capèl podètz escotar l'Occitanituda de Bobí, sus ràdio Lengadòc.