Del cafè al carrat

 De cafè al carrat pel Cranc de Massilhan

S'agís pas de geometria, ni mai de matematica, mas de remembre al cors d'un cafè occitan a la mòda d'ara d'un cafeton d'un sòu  d'autres còps. Cafè per cafè = aquí lo carrat ! Aquí dins una especiariá o endacòm mai, s'acampavan las femnas per dire de charrar un bricon - e amai mai - en bevotejant una taceta. 

L'Albèrt evocarà lo cafeton que teniá sa reire-grand e las barjacadas que s'i tenián, e cadun poirà portar sos sovenirs e sas istòrias

Se farà disabte 14 de mai  dins la sala del Restaurant dels Ancians a partir de 4 oras del  tantòst

Serà a gratis, amb la taceta per pas un sòu 

LO CRANC DE MASSILHAN

 Aquí la prima, nos ditz lo calendièr. Ni pel cèl trantalhejaire, ni per la reba rebalaira, lo Cranc se sentís de formigas dins las patas.

 

 Lo dissabte que ven, 26 de març a 5 oras, lo Felip Carcassés vendrà regalar las Cranquetas e sos amics de las cançons de son darrièr Còrna d'Auròc

 dins la sala municipala Paul Arnaud, avenguda Victor Hugo.

 

Seguirà, lo 31 venent au teatre municipal Enric Maurin a 5 oras 30, lo Molière Face Sud de Claudi Alranq. Dels astres se ditz qu'an una fàcia  esconduda. La de l'Illustre Molière non es escura mas plan solelhada, que son las annadas passadas en çò nòstre, a se passejar de Bordèu a Avinhon, sens desmembrar Pesenàs segur. Aicí se faguèt actor, autor, director de scèna e mai de tropa, dins lo gaug de la jovença e los sòmis de l'avenidor.

Claudi Alranq, enfant de Pesenàs, amai el òme de teatre complet, actor, autor, menaire de jòc e de scèna, lo celebra e ne dessobta l'èime occitan

 

Rendètz-vos a Massilhan :

amb  Felipe Carcassés  lo dissabte 26  de març  a 5 oras, dins la sala municipala Paul Arnaud, avenguda Victor Hugo.

amb Claudi Alranq e la Companhiá La Fabrique Sauvage, lo dijòus 31 de març a 5 oras e mièja al Teatre Municipal Enric Maurin

Una mòstra del CIRDÒC acompanha l'espectacle, vesibla tre 5 oras 

Las intradas son liuras dins lo respècte de las consignas sanitàrias.

Rebat de la quatorzena setmana occitana de Massilhan

Lo Cranc de Massilhan s'es tirat de sa sorra e desrambolhat de sas algas per celebrar sa Setmana, la quatorzena  que fan a riba de Taur. E sas Cranquetas n'èran aürosas que non sabi de se tornar trapar après la passa d'embarrament et de gèstes baranhas. L'inauguracion se faguèt al Teatre en preséncia del conse e d'unes elegits. Èra l'escasença pel Cranc de remembrar son passat – mai de quaranta annadas d'activitat dins la comuna – e la part de l'occitan dins la vida culturala., e pels elegits de renovelar lor volontat d'ajudar a-n-aquesta dimension occitana tenguda pel Cercle e per la Calandreta Dagtenca.. Es estat  prepausat de faire plaça a l'òc dins lo bulletin municipal, ja nommat tot bèl just... Lo Cridaire !

Del long de la setmana seguiguèron las manifestacions.  Las dobriguèron l'estrena de placas de carrièiras en òc – ara per ara n'i a 18 de plaçadas - e la  presentacion d'una mòstra del CIRDÒC amb l'ajuda de la DRAC, consacrada a la flòra d'en çò nòstre e a sos usatges.. Eric Fraj  embelinèt son mond de sa votz prigonda, cauda de ressons d'Espanha ; l'occitan, entre catalan e castelhan sas lengas sòrres, i fa mai vibrar son èime pròpri dins sa vigor. Josiana Ubaud, tota de saber e de passion per la lenga tant coma per las plantas, pivelèt encara un còp lo public massilhanenc. E nòstre Domenge faguèt descobrir l'istòria de La Campana de Magalona, exemplara de la premsa occitana de la debuta del sègle XX, en recobrant aquí l'estèc aisit e risolièr de son Monta-Mameta. S'acabèt la Setmana pel tradicional balèti organizat cotria.los Amics de la Calandreta Dagtenca ; lo grop de La Nilha i faguèt dançar joves e mens joves.

Polida Setmana  per la varietat e lo nivèl de las prestacions presentadas dins la mira de faire tindar la lenga, de mostrar e de faire viure la cultura nòstra jos maites aspèctes. E mai de se recampar dins l'ambient amistós de las seradas a l'entorn de las taulas  e dins los manja-drech.  D'amics  de defòra se venguèron jónher  a l'acampada, tal coma los del Buòu de Mesa. La  Setmana Occitana  beneficia de  l'ajuda de la Comunaa, e mai pel biais  de l'IEO 34, las del departament d'Erau e de la region Occitània Pirenèus Mediterranéa. Ara l'annada d'activitat es lançada pel Cranc, los corses an tornat  prene a la MJC lo diluns e lo dijòus . Marcha lo Cranc amai venga de galís !

 

 

 

14 ena setmana occitana dau Cranc

 

Lo cranc de Massilhan

 

AQUESTA MONTANHA, UNA PART DE IEU...

 Joan Glaudi Carrièira 

revirada Albèrt Arnaud  

    Aquò's la montanha que me vegèt nàisser, e puèi créisser, que m'aparèt, que m'embelinèt, e que fin finala m'a vencut.

Vertat que ne soi lo filh. Sens cap de dobte. Tot bèl just detràs l'ostal qu'i nasquèri – e que lo me soi servat – s'enauça lo massís d'Espinosa, que lo som mai naut n'es lo Mont Carós. Mila cent metres de penjals regdes, de castanhièrs, puèi de cades e d'euses, puèi de rocasses grises, mai o mens blavencs. De rivatèls, de campairòls, de mofa, de motons-fèrs, de singlars, de rainals, d'aucèls de pilha. De çai de lai, una jaça arroïnada.

Quantes còps i pojèri ? Sabi pas mai. Tre de mainats, nos i menavan, amb promessas (d'amondaut veiràs la mar ! veiràs Seta ! ), per de vials d'autres còps, a l'ora d'ara marcats pels caminaires, cadun de sa color. Preniám la mangiscla dins de banastas, dins de sacs que disiám tirolians. Aquí menavi  los amics, aquí aviái mas marcas, e mai mas tutas.

Sabi que, passats los cinquanta o cinquanta cinc ans, pojavi de mens en mens naut. Ara, a pro pena se percorri quatre o cinc cents metres, lo baston en man, sempre solet. D'aquò disi que la montanha m'a vencut, amb l'ajuda del temps qu'es de son costat.

En pojar, desempuèi tantas annadas, passi ras del cementèri ont son los meus, aquí m'espèra mon cròs ( que se prenga paciéncia !). Quand lèvi l'agach cap als punts màgers de la montanha, l'Esquina d'Ase e lo Bastion, ai son que de sovenirs ailamont : la granda lausa plana que i m'ajaçavi tre arribar, l'aiga fresqueta que bebiái en passar lo riusset d'Albina, aprèp las cabanas de Vilabrun. E las fonts amondaut pel planastèl, e la longa davalada del long de las gòrgas del riu d'Arles, per tornar a Colombièiras, a jorn falit. Luòcs pròches, mai que pròches, a l'ora d'ara per ieu enebits. La montanha tan pròcha a servat una part de ieu que la me tornarà pas mai.

Pasmens encara m'apara. O vòli plan creire. Se ditz que d'unes minerals deslargan una fòrça magnetica que vos ten còsta la ròca mai ne volguèssetz partir. Me quites pas, te'n anes pas, siás tant plan aicí, siás d'aicí. Cada còp que me'n alunhi, m'es un esfòrç, vertat, aquò m'es una pena. La tornarai veire encara ?

Quantes de còps ? De temps tot caminant remiravi las òbras grandassas dels òmes d'autres còps, los paredons de peirassas amontairadas, los escalièrs, las caladas que saique datan de la Preistòria. Encara ausissi los esfòrces dels totes que aquí trabalhèron, esfòrces a l'ora d'ara perduts, desroïts pauc a cha pauc per la montanha. Que la se cultiva pas mai. Las castanhas van als singlars, los campairòls son estofats de bosiga. Los paredons vièlhs s'esbudèlan un a cha un, e degun los tòrna pas montar. La vida fèra es tornada que se petaça plan sens nosautres. Son que pojan amondaut los passejaires, de còps tot corrent.

Aital va la montanha qu'es aquí desempuèi un temps que se pòt pas mesurar al meu. Sabi pas tant solament lo temps seu, ieu que soi una guinhada dins son istòria. E me vau lèu colcar al pè, a dos cents metres totescàs de l'endrech que fa gaire i nasquèri.

Ieu serai pas mai. E ela, sens ieu, qué vendrà ? Pas cap d'idèa.  Lai estarà, probable, que viatjan pas gaire las montanhas. Estarà de temps, se'n pòt prene l'escomesa, e saique va pas gaire cambiar. Sempre gaitarà devèrs la mar. Çò segur : se passarà plan de ieu. Soi gaireben segur que s'avisèt pas jamai de ma preséncia e dels sentiments que li portavi. Li serà aisit de me desmembrar.

 

La Formiga e la Cigala

De Françoise Sagan:

 La Fourmi ayant stocké

Tout l'hiver,  

Se trouva fort encombrée  

Quand le soleil fut venu.

Qui lui prendrait ces morceaux

De mouches ou de vermisseaux? 

Elle tenta de démarcher

Chez la Cigale sa voisine,

La poussant de s'acheter

Quelque grain pour subsister 

Jusqu'à la saison prochaine.   

" Vous me paierez, lui dit- elle,  

Après l'août, foi d'animal,   

Intérêt et principal."           

La Cigale n'est pas gourmande :  

C'est là son moindre défaut. 

"Que faisiez-vous au temps froid ?  

Dit-elle à cette amasseuse.     

- Nuit et jour, à tout venant,

Je stockais, ne vous déplaise. 

- Vous stockiez ? J'en suis fort aise,  

Eh bien ! Soldez maintenant ! "   

Adobada per Albèrt Arnaud.

La Formiga qu'aviá amassat

Tot l'ivèrn coma una bauja

Se trobèt fòrça  embarrassada

Quand lo caud foguèt arribat.

Qual li prendriá totes aquestes babaus,

Moscas, moissals e moscalhons ?

Se pensèt  d'anar temptar                            

La Cigala sa vesina

Que se crompèsse

Qualque gran per dire de téner

Duscas a la davalada.

" Me poiretz pagar, faguèt ela,                          

Passat agost, fe de bestiòta,

Interés e principal, aquò rai !."

La Cigala es pas golarda.                     

Aquò' s sa peca menudeta.

" De qu'avètz fach del temps freg ?

Diguèt a l'amassaira

- De jorn, de nuòch, sens m'alassar,

Amassavi a cabassadas, estocavi.

- Estocàvetz ? De longa ?

E ben ara, podètz soldar !"

La Cigala e la Formiga

Joan de la Fònt-Putanèla

almanac Setòri de 2005

La cigala que barutlèt tot l’estiu,

L’ivèrn vengut èra pus magra que piu-piu,

Aviá fach quincanèla,

Manjava de regardèlas.

Anèt, amb una figura de monina,

En cò de la formiga sa vesina,

Que ie prestèsse quauque gran

Per pas crebar de fam

Sens res metre au cort-bolhon.

«  - Vos pagarai diguèt amb front

Au temps polit de las majofas ;

Se vos escane prendrai de bofas.

-          Vai te’n cagar diguèt la formiga.

E la mandèt se gratar la figa.

-          De qué fasiás al calimàs ?

Faguèt a la manja-recapte.

-          Me solhelave a la plaja d’Agde,

Coma lo peis dins la sartan,

Tan detràs coma davant.

-          Bronzàvetz ? Me’n fote pas mau,

Ara lecatz-vos lo babau.