Los erices o la bona mesura

Un pichon conte de Joan Claudi Martinez, pescat dins la boca dau jove Florenç Mercadièr d'un còp èra, que nos fa passar lo Miquèl Pedussaud.

 

E Un còp èra... tres familhas d'erices. Amb a cada còp, la maire eriça, lo paire eriç, e dos pichons eriçonèls. E mai una limauca per far lo can.

Tot aquel monde vivián en armonia, pel mièg d’un bòsc, a l’entorn d’un rocàs.

Una nuèit, lo tròn petèt. Dieu e la Santa Vèrja se carcanhavan e la pluèja tombava en aigassada.

Lèu, l’aiga montèt dins los traucs ont vivián los erices que deguèron sortir. Mas l’aiga tombava encara e montava dins lo bòsc, qu’un riu pròche s’abrondava.

Lor calguèt se ramosar sul ròc, totes amassa.

Tota la nuèit, lo vent bufava, bufava e l’aiga tombava.

Per s’aparar de la fred, los erices se volguèron sarrar los uns dels autres, mas quand se tocavan se foissavan, paure. Alara s’aluenhavan. Mas tornarmai, la fred los preniá.

E de se sarrar, de se foissar e de s’aluenhar…

Atal tota la nuèit. Al cap d’un moment, trapèron lo bon espaci ont cadun aviá sa plaça, tota sa plaça.

Aquel espaci, tan pichon e freule, lo sonèron la tolerància.

E cric e cric, mon conte es finit, e cric e crac mon conte es acabat.

 

                          D’aprèp un conte de Pèire Martinez.

La leggenda di Carlomagno (Italo Calvino)

D'Italo Calvino, una revirada occitana dau Miquèl Pedussaud.

 L'imperatore Carlomagno in tarda età si innamorò d'una ragazza tedesca. I baroni della corte erano molto preoccupati vedendo che il sovrano, tutto preso dalla sua brama amorosa, e dimentico della dignità reale, trascurava gli affari dell'impero.

Quando improvvisamente la ragazza morì, i dignitari trassero un respiro di sollievo, ma per poco; perché l'amore di Carlomagno non morì con lei. L'imperatore, fatto portare il cadavere imbalsamato nella sua stanza, non voleva staccarsene.

L'arcivescovo Turpino, spaventato da questa macabra passione, sospettò un incantesimo e volle esaminare il cadavere. Nascosto sotto la lingua morta, egli trovò un anello con una pietra preziosa. Dal momento che l'anello fu nelle mani di Turpino, Carlomagno s'affrettò a far seppellire il cadavere, e riversò il suo amore sulla persona dell'arcivescovo.

Turpino, per sfuggire a quell'imbarazzante situazione gettò l'anello nel lago di Costanza. Carlomagno s'innamorò del lago e non volle più allontanarsi dalle sue rive.

(da "Lezioni americane" di Italo Calvino)

 

L’emperador Carlesmanha s’enamorèt sul tard d’una joventa alemanda. Los barons de la cort èran fòrça preocupats de veire lo sobeiran, pres completament per una set d’amor, e desbrembar l’onèsta realitat, desdenhar los afars de l’empèri.

Quora la filha se moriguèt subte, los dignitaris polsèron un buf de solaç, mas per pauc de temps ; perque l’amor de Carlesmanha se moriguèt pas amb ela. L’emperador faguèt portar lo còs embaumat dins sa cambra e voliá pas mai se’n destacar.

L’archevesque Turpino, espaventat d’aquesta passion macabra, sospeitèt un emmascament e volguèt estudiar lo cadavre. Amagat jos la lenga, trobèt un anèl amb una pèira preciosa. Mentre que l’anèl èra dins las mans de Turpino, Carlesmanha s’afanèt de far sebelir lo còs e mudèt son amor sus la persona de l’arquevesque.

Turpino, per escapar a aquela situacion embarrassanta, escampèt l’anèl dins lo lac de Constanza. Carlesmanha s’enamorèt del lac e volguèt pas mai s’alunhar de sas ribas.

 

LO BARCATIÈR QUE SABIÁ PAS NI A NI B

   Un conte indian amb una revirada occitana dau Miquèl Pedussaud.

Un estudiant, auturós e morrelevat deviá traversar un flume dangierós. Aviá pas qu’una sola  solucion : la barca e son menaire.

Mut e somés, lo barcatièr vièlh comencèt a remar amb diligéncia.

Subte, una volada d’aucèls trauquèt lo cèl e lo jovent demandèt al barcatièr :

-        Òme, as estudiada la vida dels aucèls ?

-        Non sénher, respondèt lo barcatièr.

-        Alara, amic, as perdut un quart de ta vida.

Un pauc mai tard, la barca passèt al ras d’unas plantas exoticas que flotejavan dins l’aiga del flume. Lo jovent tornèt :

-        Diga-me l’òme, as estudiada la botanica ?

-        Non sénher, sabi pas res de las plantas.

-        Alara te devi dire qu’as perduda la mitat de ta vida.

Lo barcatièr contunhava a remar pacientament. La lutz del solelh de miègjorn se miralhava  dins las aigas del flume. Alara lo jovent demandèt :

-        De segur fa longtemps que te’n vas per las aigas. Ne sabes quicòm de la natura de l’aiga ?

-        Non sénher, sabi pas res d’aquelas aigas nimai de las autras.

-        Òu, amic ! bramèt lo jovent. De segur te perdèt los tres quarts de ta vida.

Subte, la barca comencèt de prene l’aiga. Èra pas possible de tirar tantas aigas e la barca s’anava afondar. Lo barcatièr demandèt alara:

-        Sénher, sabes nadar ?

-        Non, respondèt l’estudiant.

-    Alara sénher, crenti qu’ajas perduda tota ta vida.

(Anonim, India)

 

L’ENGANA

  Un conte indian amb una revirada occitana dau Miquèl Pedussaud.

 Un òme dintra dins una bòrda. Vei un polet dins la cort e s’en va trobar lo paisan :

-        Òme, anuèit devi organizar una fèsta a l’ostal pels amics e me caldriá un polet. Quant fa aqueste ?

Lo paisan respond :

-        Dos quílos sénher.

Lo client capeja e d’un biais dubitatiu fa :

-        Aqueste va pas. Me’n caldriá un mai bèl.

Èra lo sol polet que demorava dins la bòrda, los autres èran estats totes venduts. Pasmens lo bordièr voliá pas daissar passar l’ocasion. Aganta lo polet e se’n va a la solharda, en tot explicar al client :

-        Aguètz pas paur, sénher, ne vos vau cercar un de mai polit.

A cap d’una estona sortís amb lo meteis polet e fa :

-        Aqueste es mai bèl, sénher. Espèri que vos agradarà.

-        Quant fa aqueste ? demanda l’òme.

-        Tres quílos, torna lo paisan sens trantalhar.

Alara, lo client ditz :

-        Fòrt plan, preni los dos.

(Anonim, India)