Martror, fèsta dels mòrts en Occitania, devenguda (?)Totsants catolica lo 1èr de novembre e fèsta dels mòrts lo 2 .
Es en 737 que la lo Papa Gregori III instituèt una fèsta de Tots los Sants, mas es vertadièrament en 837 que Louis le Pieux ordenèt qu'aquela fèsta siá celebrada lo 1 de novembre.
E la fèsta dels Mòrts es celebrada a partir del sègle X.
Se per la Glèisa lo 1 e lo 2 son plan separats, Totsants e Fèsta dels mòrts se mesclan dins la pensada populara.
Novembre : los jorns son mai que mai cortets, e de segur, la nuèit es longa, negra ! Las cresenças, las supersticions, los rencontres entre los mòrts e los vius foguèron pendent de sègles fòrça importants . Es vertat que la mòrt èra totjorn « a costat » de la vida vidanta : enfants mòrts a la naissença, malautiás, marranas, guèrras, lo mond èran malurosament plan acostumats ! la mòrt èra una « companha »
Novembre es lo mes de las semenças de las plantadas d'arbres : « Per Santa Catarina (25 de novembre), tot arbre s'enraiça » .
Vaquí qualques provèrbs e dichas sus Martror, Totsants, novembre:
« De Sant Miquèu (29 de setembre) a Martror i a un mes de laborador »
« Dins la setmana dels mòrts, far bugada pòrta tòrt »
« De Totsants a Sant Andreu-30/11- vent o pluèja, fred o nèu »
« Per Totsant, lo vin es san »
« Per Totsants, nèu pels camps e ravas suls bancs »
« Per Sant Martin (11 de novembre) tapa tas pipas e tasta ton vin »
« Per Sant Martin, jove o vièlh, beu ton vin. »
« Quand fa lo grèc, avèm la pluèja al bèc » .
Gramatica : En Occitan i a pas d'articles davant los noms de fèstas : Totsants, Nadal, Pascas, ..., e tanben per los flums e los rius : Erau, Aude, Gard, Ròse, Garona, Tarn, Lerga, Òlt, Òrb...
Adieu, brave mond, al còp que ven !
(Per anar mai luènh , podètz cercar, libres, dorsiers, e trabalh de Claudi Alranq al CIRDÒC)
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada