La Securitat Sociala

 LA BILHETA DE L’IVONA DEL CERCLE OCCITAN DE MÈSA.

L’UÒLH DEL BUÒU

 

 

LA SECURITAT SOCIALA

Nascuda lo 4 d'OCTÒBRE de 1945.

 

Sa devisa :

Consumir segon sos besonhs

Cotizar segon sos mejans.

 

La Nòbla Dòna a setanta quinze ans.

Son paire espiritual, Ambroise CROIZAT, membre del Conselh de la Resisténcia creat l'endeman de la guèrra curiosa, portèt una bèla idèa, tanplan la mai bèla del sègle XX : metre en òbra una institucion de proteccion que remplaçariá los autres sistèmas mai o mens bestòrts, los espandissent a tot lo monde salariat.

 

La Securitat Sociala foguèt pas la sola mesura sociala d’aquel conselh que prenguèt vida en ARGIÈR, au sen de l’amassada consultativa creada pel General DE GAULLE, a l’ora ont caliá  reconstituïr lèu lèu lo país.

 

Per se ne téner a la S.S., direm que son ambicion èra vasta : metre autant que possible la populacion a l’abric dels problèmas de santat e d’accidents de trabalh, li fasent préner en partida en carga los remborsaments de las consultacions, visitas dels medecins, e de las potingas. Se caliá tanben subsituïr en partida als salaris manquants en cas d’arrèsts de trabalh, e assegurar de pensions a aqueles que ratrapats per l’atge, avián pas pus lo vam de contunhar lor activitat professionala.

 

A aquel prepaus, cal dire que los ancians an lo maissant gost de demorar en vida de mai en mai longtemps, e tan melhor ¡ Vòli creire qu’es mercé a la Securitat Sociala qu’aquò es devengut possible. Mas tot aquò a un prètz, e se poguèt realizar sonque per un solide sistèma de solidaritat. Lo finançament es assetat suls escotissons obrièrs e patronals, calculats sus los salaris. Es dire que quand lo trabalh manca es parièr per los escotissons et tot se ne ressentís : lo montant de las pensions demòra coma lo prètz de las alumetas (disiá la cançon), e constatam la baissa dels remborsaments dels fraisses ligats a la malautiá, non sens consequéncias sus las mutualas, quand es pas un desremborsament total.

 

A l’ora ont vesèm los milliards se barrutlar sus nòstras tèstas - sens non jamai s’arrestar - la S.S. ven d’anonciar las darrièras chifras que la concernisson : 44 milliards d’èuros de deficit, pas mens ! (5 l’an passat). Coma lo podèm veire, la situacion es pas flama. Cal dire qu’al problèma del caumatge devengut permanent, s’apond en aquela annada 2020 l’aparicion sus la Planèta tota del Triste Sire, Coronavirus. E baila fòrça fil a retòrcer als scientifics e a los que nos dirigisson. Pel moment, es clar qu’a ganhat la primièra mena.

 

Las entrepresas son o foguèron a l’arrèst, per fin que las solas mesuras de defensa trobadas pel moment foguèsson respectadas. N’i a que metèron ja la clau jos la pòrta...Del còp lo caumatge augmenta dins de proporcions grandarassas. Mentretant, las despensas de santat per combatre la malautiá s’envòlan.

 

Malgrat tot aquò, Nòbla Dòna, per vòstres 75 ans, vos desiri un bon anniversari, e una bona santat, que vos aimam plan, mas es pas lo moment per vos de préner la retirada. Tenètz plan la barra, “matelòta”. Pensar un sol instant que poiriatz un jorn metre la clau jos la pòrta a vòstre torn me dona tot simplament...lo vertolhon.

 

Quiti, per s'aparar, a congrear de generacions de sords a fòrça d’ausir parlar fòrt e de luènh a travers las masquetas, promés, Genta Dòna, daissarem pas lo Coronavirus vos faire la pèl.

 

Yvonne BEAUME. Una anciana de la Securitat Sociala de Mont-Pelhièr.

 

MÈSA, Lo 5 OCTOBRE 2020.