L'enjòc de la formacion d'adulte

  La cronica Midi Libre dau Joan Loís Blenet 

en audio sus ràdio Lengadòc en picant sus l'image. 

Reconeguda en Grand Dangièr per l’Unesco nòstra lenga d’òc es en situacion d’urgéncia lingüistica. D’aquí ne ven una mena de parallèla amb la situacion d’urgéncia que lo COVID impausèt a la societat. Las personas en urgéncia devon de tota fòrca dintrar dins de servicis especializats amb una granda mobilizacion d’esplèches e de suènhs. Mas lèu-lèu lo personau especializat manca e aquò fa un tancatge bèl amor que la formacion es longassa. Per la nòstra lenga es un pauc semblant. L’urgéncia lingüistica fa mestièr d’una mobilizacion das collectivitats que son responsablas daus bens collectius que bel primièr la lenga n’es un. Mas la marridassa situacion de l’ensenhament de l’occitan fa qu’avèm plan pauc de monde formats. Aquò fa un tancatge màger per l’accion, e esperar lo temps longàs de la formacion escolara va pas amb l’urgéncia. Tancats amb lo metèis problèma, los Bretons amb lor nhac, lancèron de formacions intensivas d’adultas de 9 meses. Mercés a lora Region formèron atau l’an passat 371 personas amb un plan bon nivèl de lenga. Nautres pecaire sèm per aquò plan endarrierats. Per la Granda Occitania das 4 Regions e 5 còps mai de monde, sonque 7 personas foguèron formadas. La formacion intensiva d’adultas es un enjòc determinant per l’urgéncia occitana. Es dins la man das Regions.
La traduction à retrouver sur Midilibre.fr

PAPIERÒT MENERBÉS (in La Semaine du Minervois, 24/02/22)

 Carnaval, ont siás passat ?

La vida limosenca demòra suspenduda a la decision prefectorala rapòrt al debanament de Carnaval ongan. Me diretz qu’en principi, al mai luènh se torne montar dins las tradicions, Carnaval es en revòlta contra los poders establits e jòga un ròtle bèl de contra-poder. Bon, ara nos sèm un pauc civilizats e las causas se passan dins las règlas : los molinièrs demandan de carnavalejar al jos-prefècte !

L’an passat : res de res. Tres carnavalièrs tustèron desesperats un dimenge de ser a las pòrtas dels cafès tampats ! Ongan, los del Pont-Vièlh faguèron un torn de vila mascats e a bicicleta : manifestacion pro-carnaval o preparacion al passatge del Torn de França ?

Urosament, la masqueta ven de mens en mens indispensabla per plaças e carrièras. Lo bocin de teissut-morralh manquèt de capvirar del tot al tot lo debanament de la fèsta. Amb lo pòrt mantengut, per que Carnaval jògue son ròtle de contradiccion, se pòt pensar que los festejaires virarián jos las Arcadas sens… masqueta ! Cambiariá bravament la practica de la china : « Te coneissi tu ! » e un còp de carabena sul cap e mostar a freta-morre, la man confla de confetis ! Encara que, coma avèm perdut la memòria del morre del vesin o de la vesina, l’inversemblable podiá venir la vertat vertadièra.

T’ai crosat un de la musica un dimenge de vèspre passat. Lo paure, aviá l’aire plan empantenat, l’agach dins lo voide, la mina desfaita, victime de l’auséncia totala de sas activitats ivernalas de las dimenjadas festivas. Sas mans tremolavan, pianotant sus un instrument absent ! Beure tot solet aperitius te pòrta los uèlhs encara mai dins lo voide amb las pensadas que s’escapan cap als temps de pausa (de la musica, pas de levar lo coide !) dins la virada frairala e collectiva dels cafès de la plaça de la Republica. Tot sol, se torna passar pel cap l’ensemble de las particions e, entre sas aurelhas, las nòtas de la sovenença li bronzinan mai fòrt que lo motor de Vedrinas quand l’aviator virava dins lo cèl a chaval sus sa maquina ! Alara, a lo veire, òm creiriá que las bullas ploran tristonetas al fons de las cantinas de blanqueta !

Se lo calendièr ven mai sarrat, pensatz que las bendas se van mesclar, marchar suls pès, faire la corsa entre elas sul circuit de las Arcadas ! Se mai d’una musica jòga a l’encòp, serà la sinfonia o lo cacofonia ? 

Pel tèma de 11 oras, cal esperar que res virarà a l’entorn del confinhament e del virús. N’avèm ausit pro parlar e desparlar dins totes los sens dempuèi mai de doas annadas e una dòsi de non-sens i ajustariá pas res !

Fin del mes, probable que los orses seràn de sortida a Sant Llorenç de Cerdans. Se las bèstias fèras van prene l’aire, se comprendriá pas que fecas, pierròts e godilhs demorèssen entutats. Se carnaval es pas encara la fèsta nacionala que desirava lo paure Miquèl Decòr, seriá plan çaquelà que tornèsse a Limós e per tot lo país d’Òc ! Als confetis, lo monde : visca Carnaval !

Confeti Roch

Provèrbis de febrièr

  Lo Mescladís, de Bobí lo Contejaire. (Robèrt Pastor) Cada dijòus dins Midi Libre, Pays coeur d'Hérault, edicion de Lodèva e ara sus ràdio Lengadòc. Picatz sus lo capèl e i tombaretz.

Febrièr, en Provença, se ditz « lo mes cort ». Es tanben lo mai marrit de totes !

Mas, en ivèrn, cal de freg e de nèu ! Se lo temps es tròp bèl, la vegetacion se desrevelha, mèfi, mèfi !

Cresenças, dichas, provèrbis de febrièr, ne volètz ? Vaquí !

Val mai un lop al mitan d'un tropèl, qu'un òme en camisa al mes de febrièr. Mas ara lo lop sul Larzac, es pas l'amic dels tropèls (veire Midi Libre de la setmana passada) !

Nèu de febrièr, emplís lo granièr mas Febrièr sens nèu, secada d'estiu.E la nèu de la fin del mes fond lèu,lèu : la nèu de febrièr se'n va coma un lebrièr. Quand febrièr plora ,abril ritz! a condicion que jale pas.

Se la pluèja de febrièr es bona per las segasons, es pas bona per las olivas.
Quand trona en febrièr, tot l'òli ten dins un culhièr.

En febrièr, los jorns son mai longs, serà lèu la prima! Enfin, pas encara !

Òrdi de febrièr, emplís lo granièr .

Ges mes de febrièr sens flor d'atmelièr.  E  de còps, l'atmelièr es en flor en genièr (veire dins lo « se canta ») Al mes de febrièr, florís l'atmelièr, s'es pas lo primièr serà lo darrièr, S'en febrièr florís l'atmelièr, per la culhida pren ton panièr, mas s'es en mars que florís, amb la saca pòs i anar mas Flor de febrièr vai mal al pomièr .

Mesfisa-te de l'annada de bissèxt, e mai d'aquela d'abans e d'aquela d'après. Es a dire que cal totjorn se mesfisar de febrièr, annada de bissèxt o autra !

A l'ora d'ara  amb las informacions, lo trabalh scientifica, sembla que los provèrbis son un pauc doblidats. Mas cal continuar de plan gaitar lo cèl, la natura...

Los provèrbis vièlhs mostran  un biais de viure, de veire lo mond amb los uèlhs d'autre còp. Uèi,  la Tèrra es plan malauta, la cal « ajudar », pensar als nòstres enfants, a la vida de deman !

Al còp que ven e tenètz vos fièrs !

Banh de lenga occitana dissabte 5 de març a l'EAV

L' Ecole des Arts Vivants de Saint Hippolyte du Fort (EAV) accueillera 

samedi 5 mars 

un bain de langue occitane !

Toute une matinée (au chaud) d'ateliers et de rencontres... pour celles et ceux qui  découvrent ou renouent avec  la langue de ce territoire.

RV à 9h pour partager café,  thé et brioches. Ateliers de  9h30 à 12h30

Rièjas del Jaumet N°106 e 107

 Rièja del Jaumet N°107

Salut. 

Pas de pauseta per una matinada tan bèla. Lo Jaumet es en plena borra.(es vrai, me soi pas rasat)

Orizontalas 

1) Jòga als pus coquins. 

2) Te sometiás a qualqu'un. 

3) Pòt èstre una presa de temperatura. 

4) Melodia italiana. L'argent en cò de Mendeleief. 

5) Jornal.  

 6) Bestial qu'aima la sal.

 

Verticalas 

A) Traucada. 

B) Son al sud del Pirinèu. 

C) Piòtas. 

D) Farà rostir davant lo fuòc. 

E) Una forma d'èstre. Debuta d'una illusion 

F) Membre d'un ostal. 

G) Banhat.

 

Negras

     E4, F5

 

Solucion de la N°106

Esperatz un pauc de l'aver facha.

Me'n vau cargar las sabatas que monti a mon mas qu'ai de plants de sirah a clavar. A la setmana que ven.

Rièja del Jaumet N°106  

Bonjorn 

De còps que la rièja de la setmana passada siá definitivament negada dins las ondas ertzianas  te mandi aquela. A pas lo  gps mas esperi,amb lo marinàs que bufa, qu'arrivarà fins a ton puèg

Orizontalas 

1) Pòrtan las armas d'una familha. 

2) Cacibralha. 

3) A uòch costats. 

4) Dins la conjugason de saber. Òlvas, aròfas. 

5) En foliá, portan d'aiga.  

6) Dispausa

 

Verticalas 

A) Calhada. 

B) Servicials amb liurèa. 

C) Vius, bolegaires. 

D) Sant portugues. Plen d'argent amb una C 

E) Nolença, perfum. 

F) Còps, trucs. 

G) En bon estat.

Negras

     D4, E5, G5.