PAPIERÒT MENERBÉS (in La Semaine du Minervois, 05/11/20)

 LIBRES D’IBÈRIA

Çò que se passa darrèr Pirenèus nos interèssa. Vesèm atal unas publicacions recentas de reviradas en òc del catalan, del castelhan e del portugués.

• Lo romancièr Lluís Llach e Occitania : Dins son novèl roman Escac al destí, un raconte situit al temps medieval, dins un reialme imaginari, Lluís Lach rend omenatge a Occitania en causiguent noms en lenga nòstra per sos personatges confrontats al doble poder de la Glèisa e de l’espasa (rapèla quicòm, non?). Lo Lluís Llach es un grand cantaire, mas, amb aqueste libre novèl, mòstra un còp de mai (aprèp Memoria d’uns ulls pintats, Les dones de la Principal e El noi del Maravillas) sas qualitats bèlas d’escrivan. De legir en catalan abans la parucion en francés e, un jorn o l’autre, deman o deman passat, una revirada en occitan ?

• President en exili : Vent Terral publica la revirada en occitan del libre de Carles Puigdemont, president de la Generalitat en exili : La crisi catalana-Una oportunitat per Euròpa. Dins aquesta convèrsa, a travèrs son itinerari personal e son experiència politica catalana, espanhòla e europèa, Puigdemont desira esclairar lo ciutadan europèu sus las motivacions de la volontat d'independéncia del pòble catalan e sa portada : un desir de democracia radicala. Explica cossí pòt èsser l’escasença per bastir una Euròpa que seriá non pas la dels Estats, de las nacions, o de las regions, mas la dels ciutadans.

• Letras d'Òc publica Los Sants innocents de Miguel Delibes. Dins una escritura viva, ritmada, fòrta, que nos pertòca, Miguel Delibes, grand romancièr espanhòl del sègle XX, balha un cap d'òbra vertadièr. Dins lo campèstre d'Estremadura, al temps dels grands proprietaris, mèstres e vailets vivon dins de mondes plan desparièrs. Los paures, estacats a la tèrra, patisson cada jorn, someses a la volontat del mèstre. Mas, dins aquel monde, s'i encontra tanben d' innocents que la sauvatgina esmòu. Aital, Azarías sap parlar als aucèls e los aprivada : don estranh que serà lo nos del drama final d'aqueste raconte realista e poetic.

• Novèlas exemplaras, de Miguel de Cervantés (coll. Flor enversa, IEO) : Lo Cervantés escriguèt plan mai que lo Don Quichòt. Dels dotze racontes publicats a Madrid en 1613 jol títol de Novelas ejemplares, sièis son represes aicí :d'unes son de relats picaresques : Rinconet e Cortadilho es un dels melhors exemples del genre. ; los autres, la majoritat, son de novèlas ditas bizantinas a las intrigas complèxas ont las suspresas mancan pas...

• Joaquim Blascò, reviraire de Cervantés, a tanben traduit per Flor Enversa del portugués José Maria Eça de Queiroz (1845-1900) : Lo Mandarin. Seguiretz las pesadas de l’eròi dins sas erranças e sos èrraments dins una pròsa apiejada sus una lenga poetica, pastada dins una subtila mescla d'ironia eleganta e de modestia clarvesenta. Eiretièra de las literaturas dels sègles XVIII e XIX, son òbra anóncia lo biais dels grands prosators del sègle passat.

Celtibèr Roch

 Sus ràdio Lengadòc, picatz sus l'image per escotar la cronica de l'Alan:

 

Sus