L’Institut d’Estudis Occitans Nacional en dangièr de mòrt

Amics,
Lo darrièr permanent de l’IEO nacional es estat licenciat dins l’indiferéncia generala e degun ne parla pas. Degun sembla pas se pausar de question sus l’avenidor de l’IEO.

  Dins l’indiferéncia generala, l’Institut d’Estudis Occitans Nacional en dangièr de mòrt

 de Sèrgi Viaule

            Qual poirà dire l’importància de l’Institut d’Estudis Occitans dins lo moviment renaissentista e sa contribucion al relèvament de la nacion occitana ? Qual poiriá far lo bilanç del trabalhs complits desempuèi 1945 talament son colossals ? L’occitanisme de 2021 seriá çò qu’es se l’IEO aviá pas existit ? Que cadun faga son instrospeccion : seriem invidualament çò que siem se l’IEO nos aviá pas porgit e ofèrt sos apleches de formacion intellectuala ? L’IEO es reconegut d’Utilitat Publica. D’un punt de vista estrictament semantic nos cal prene consciéncia de çò qu’aquò significa. Emai se lo poder etnocidari parisenc se garda plan d’autrejar la mendre subvencion digna a nòstra federacion culturala, nosaus devèm far qu’efectivament siá d’utilitat publica pel reviscòl e l’illustracion de nòstra identitat nacionala. Del cercle local de vilatge a la coordinacion nacionala, l’IEO es lo ligam que met en relacion de milierats d’occitanistas sus l’espandi tot del país. Son influéncia es importanta, pertòca emai per los occitanistas que i an pas jamai aderit.

            Pensi qu’amb lo temps e per empririsme avem trobat a l’IEO lo mòde de foncionament lo mai democratic que siá. La subsidiaritat es estat lo mèstre mot del nòstre foncionament. Son organizacion en cercle locals, en seccions despartamentalas, en seccions regionalas e en federacion nacionala es çò que correspond mai a l’esperit confederatiu dels Occitans. Cada entitat territoriala, de la mai locala a la regionala, es autonòma. L’estructuracion de l’IEO es una organizacion que correspond a l’etica de paratge e que, mai que tot, permet  una eficacitat d’accion maximala. Pauc a cha pauc, malgrat los trabucs del poder supremacista francés que o fa tot per nos descoratjar, avèm sabut crear un dels apleches màger de nòstra desalienacion e doncas de nòstra emancipacion individuala e collectiva.

            Lo malhatge del terren en cercles locals es fòrça sarrat. I a pas qu’a s’anar passejar sus la tela Internet per se’n mainar. Dins aqueles cercles se fan corses de lenga e un fum d’autras activitats culturalas. Es la cellula de basa de l’IEO que fa en prigondor d’educacion populara. O fan lo santclame de l’an. Aqueles cercles son precioses per çò que permeton a un fum de gents, a travèrs siá de lor lenga per los que la tenon d’ostal, siá a travèrs la lenga del país ont vivan per los novèls venguts o los lengacopats, de tornar trobar fiertat e estima de se. Generalament las seccions despartamentalas coordònan e ajudan los cercles locals e tanben organizan de manifestacions d’envergudura despartementalas. Per d’unas, se trachan d’edicions. Politicament, lor interlocutor es lo Conselh Despartamental. Las seccions regionalas organizan la coordinacion entre las seccions despartamentalas e tanben, quand ne vira, pòrtan d’accions culturalas amplas (coma per exemple de festenals). An per mission la representacion de l’IEO alprèp dels Conselhs Regionals.

            Aquela organizacion democratica que permet una eficacitat mantunes còps provada, seriá perfiècha, a condicion de demembrar pas lo nivèl mai important qu’es lo nivèl nacional. Aqueste a de tòcas plan precisas : representacion e reivindicacion alprèp del poder estatal ; representacion de la cultura dins las associacions e los organismes internacionals que defendan las culturas de las nacions sens Estat. Es tanben logicament l’interlocutor de l’Ofici Public de la Lenga Occitana (organisme inter-regional), mas aqueste sembla aver causit de crear de divisions al dintre de l’estructura en causiguent d’ajudar e de reconéisser mai las seccions regionalas que non pas la federacion. Malurosament d’unes occitanistas, pauc formats a la politica e incapables d’una vision globala del renaissentisme occitan, son tombats dins la trapèla. Enfin, la federacion nacionala IEO baileja IDECO que, coma cadun sap es un dels editors e distributors màger en lenga nòstra. Enfin, entre fòrças autras activitats publica una revista « Anem Occitans ! » qu’es lo ligam indispensable entre totes los sòcis de l’IEO. Atal los sòcis d’un cercle local pòdon saber çò que fan los cercles de l’autra part del país. La federacion a un ròtle e complís d’accions que cap d’autre nivèl organisacional non pòt assegurar. Adoncas, coma los autres nivèls, es indispensable. L’es per çò que representa l’IEO al nivèl del govèrnament e de son ministèri de la cultura. Sens l’IEO nacional, qual per far valer alprèp de las autoritats estalas son estatut d’organisme reconegut d’Utilitat Publica ? Al nivèl de las reivindicacions politicas es l’IEO nacional, en prenent lenga amb d’associacions equivalentas de las autras nacions sens Estat, que participa de l’accion coma per exemple « Per que viscan las lengas nòstras ».

            S’aqueste foncionament intèrne de l’IEO mes en plaça dins las annadas setanta es estat efecient fins ara, sembla que dempuèi l’an 2000 de militants se sián pauc a cha pauc desinteressats del nivèl nacional per se consacrar mai al nivèl local. Coma o diguèri pus naut es evident que lo nivèl local es essencial, emai primordial. Ça que la, devèm far virar la maquina a totes sos estatges. Se d’unes an causit d’agir un nivèl quin que siá, devon pas jamai pèrdre de vista totes los nivèls a l’encòp e subretot pas doblidar lo nivèl nacional. Quina seccion locala quina que siá se vòlga desseparar de l’IEO e perdriá automaticament son abilitacion de reconeissença publica. Perdriá tanben la notorietat d’un organisme istoric de l’occitanisme modèrne. Alavetz, compreni pas perqué aquel abandon del nivèl nacional de l’IEO.

            Per çò i a plan un desinterés general per lo Conselh d’Adminstracion de l’IEO nacional dempuèi un vintenat d’annadas. I a pas qu’a assistir a las Amassadas Generalas de l’IEO nacional per o contatar. La darrièra, tenguda a Castèlnòu d’Ari a la quala assistiguèri, coma las precedentas recampèt plan pauc de monde. Los valents que bailejan lo nivèl federal de l’IEO son de mai en mai isolats e desprovesits de mejans per foncionar. Aqueles mejans financièrs venguts de las subvencions institucionalas es cort-cicuitat sens consultacions intèrnas per d’autras instàncias de l’organisme. Non solament i a un desinterès suicidari per lo nivèl màger de l’IEO, mas avèm tanben viscut de manòbras de denigrament de l’IEO nacional per melhor captar de subvencions. Se pòt pas imaginar una situacion mai catastrofica per nòstra federacion culturala occitana. L’inconsciéncia dels unes met en perilh un trabalh intelligent e constant de mai de setanta cinc ans. Va sens dire que sus las ribas de Sèina, se son al corrent (e i a pas de rason qu’o foguèsson pas), se devon regaudir. Va sens dire que deu èsser la meteisssa causa dins las prefècturas regionalas. D’una situacion pariva los ennemics de l’occitan se fretan las mans.

            Aquela situacion desastrosa fa que los valoroses militants que fan foncionar l’IEO nacional sens mejans son estat obligats, pauc a cha pauc de licenciar los qualques permanents qu’amb lo temps aviam capitat a nos ganhar. Pel moment ne demòra pas mai qu’un sol e es licenciat. Acaba sa mission a la fin del mes de setembre de 2021. Aquò se fa dins l’indiferéncia generala. Ai pas ausit degun plànher aquela situacion. Ai pas agut a legir cap de comunicat d’un cercle local, d’una seccion despartamentala o d’una seccion regionala per deplorar la causa. Res ! Totòm daissa la teulada de l’IEO s’afondrar, sens se mainar qu’un ostal sens teulada a lèu fach de prene l’aiga. Cossí se pòt èsser tan cèc o emborniat per d’interèsses de corta portada ? La mòrt d’un segment de l’IEO es un aflaquiment per tota l’estructura.

            E d’aquesta passa l’IEO nacional pren l’aiga. Es minat de l’interior per de manòbras qu’estimi mai qualificar pas. I a pas degun, o plan pauc de monde, per se laguiar de son administracion e venir ajudar los qualques valents que tenon encara l’ostal coma pòdon. Son los meteisses dempuèi d’annadas e d’annadas sens gaire d’espèr per la relèva. Demandan prodèl, mas degun per los ausir. Sens permanent que pòdon far administrators actuals escampilhats entre Limosin, Lengadòc, Provença e quitament Droma-Ardècha ? Nimai per los mejans modèrnes de comunicacion, per èsser eficaces son obligats d’organizar d’acamps en presencial que son tantes desplaçaments longs. Se tracha d’una accion militanta alassanta e pauc gratificanta. Pr’aquò un trabalh d’adminstracion indispensable se volèm salvar e far foncionar l’IEO. Çò pus terrible es que los administrators actuals complisson aquela gasanha dins l’indiferéncia generala de la basa. La consciéncia de la solidaritat intèrna s’es perduda. Se i a pas un recobrament rapid d’aquesta o anam totes regretar dins gaire de temps.

            Ja lo fach que l’IEO nacional aja pas mai de permanent significa tres ara que i pas mai de revista de publicada e doncas pas de ligams entre totes los sòcis de l’associacion. Vòl tanben dire que IDECO pòt pas mai publicar. Se i a pas un redreiçament de consciéncia de la part de totes los actors de l’IEO -a totes los nivèls- per salvar l’organisme al nivèl nacional, aquò vòl dire que i a pas mai de difusion de la producion libresca per IDECO. Se l’IEO edita pas pus e difusís pas pus, ont van crompar lors libres los aderents ? Sabi ben qu’avèm, urosament, d’autres editors en occitan que venon completar lo trabalh de l’IEO, mas que ne serà de las prestigiosas colleccion « Atots » e « Messatges » ? Per d’interèsses de botigas localas anam daissar perir çò qu’avèm mes de decennis a bastir ? Seriá rasonable ? Nos cal agir en simbiòsi e en solidaritat, totes per un e un per totes. Es a n’aquel prètz que salvarem l’identitat occitana. Espèri de tot còr que totes los sòcis de l’IEO o comprendràn. Es en jogant collectiu que nos salvarem. Los egoïsmes de capèla son un perilh de mòrt per l’IEO, es lo verin que va tuar l’IEO. Per çò que se cal pas far d’illusions, se per malur qualqu’un al dintre de l’IEO voliá la mòrt de l’organisme, es a son suicidi que trabalhariá. Nòstres destins a totes, cercles, seccions despartamentalas o regionalas, son ligats. Siem totes de l’IEO. La carta d’adesion de l’aderent d’un cercle local es la meteissa que la d’un sòci del Conselh d’Administracion nacional.

            Me pensi que i urgéncia de se parlar per véser çò que se pòt far per salvar l’IEO. Devèm organizar lèu-lèu una Convencion nacionala de renfortiment de l’IEO nacional o una Amassada Generala excepcionala per trobar de solucions a n’aquela situacion que sentissi ieu coma grèva (en esperant m’enganar). La situacion s’amerita una granda mobilizacion de totes los sòcis de l’associacion. Podèm pas demorar sens permanent que seriá la mòrt d’IDECO dins un temps primièr e de l’IEO dins un temps segond.

Que cadun prenga sas responsabilitats davant l’istòria (emai foguèsse pas que l’istòria de l’occitanisme). Nos devèm totes de lèu-lèu tornar prene pòrre. Cap occitanista digne d’o èsser a pas interès a la decapitacion de l’IEO. Non solament avèm lo dever de salvar l’IEO, mas tanben de lo desvolopar. Entre totes o farem tot.

 

                                                                       Sèrgi Viaule, sòci de l’IEO dempuèi cinquanta ans.