Joan Marc Vilanòva - Tres, dos, un... e rau! (11)

Joan Marc Vilanòva. 

Seguida de Tres, dos, un e rau ! IEO Edicions, 2006 

(Ne traparetz, la debuta als articles en dejós)

Trabolas

-=oOc=-

Entamenèt sos racontes... en contant sa vida. Aquò se passèt al bon de la nuòch, l’estiu de la calorassa. La tèrra fasiá tantarra. La sòm fugissiá los aurelhièrs. La frescor rajava sonque de las estèlas, quieta docha. Èra l’ora que l’alen tornava als bartasses, lo buf a las vinhas, l’air a las garrigas. Los calinhaires banhavan las matas de simfonias inausidas - los roncaires embriagats tanben. Emai los grilhs.

La mièjanuòch aviá picat. « La Cambusa » èra vuèja, quasiment, levat quatre òmes, davant de gòts ont la cervesa aviá daissat son amarum e son escrume. Risolet, Sèt-set e Mendilh demoravan aquí, acoidats davant lo miralh del comptador, aiga panosa, l’agach negat, del temps que Mut contava, contava...

- ... Siái partit, siái partit, ieu tanben, dins lo fiulet d’un trin que passa, dins lo desòrdre dels adieu-siatz, l’embolhament de las agulhas e lo tarabastal sens fin dels ralhs. « Tacatoc ! Tacatoc ! » Me n’anèri, per me ganhar las trempas, a Lion, la vila granda, la vila bèla...

Beguèt un glòp. S’eissuguèt las bocas d’un revèrs de braç.

- ... Puta de vila ! M’escampèron d’un burèu l’autre, d’un barri l’autre, d’un bus l’autre. Vvvvv ! Vvvvv ! Èri mai crebat qu’aprèp un prètzfach d’escauçèls. Me mandèron al « Fogal d’Acuèlh » per la nuòch. Puta de fogal ! Puta d’acuèlh ! Puta de nuòch ! « Mòòòòò ! Mòòòòò ! » De longa. E una odor ! Una odor ? Una pudesina ! De sang e de mòrt. Al matin, amb mos co-detenguts, comprenguèrem. Al bot del dormitòri, crocats als barròts de fèrre de l’unenc fenèstron, vegèrem de maselièrs a bodre carrejar los tròces de vacas desbocinadas. Lo Fogal d’Acuèlh s’acantonava dins lo grand escorjador de la vila !...

Beguèt un glòp. S’eissuguèt las bocas d’un revèrs de braç.

- ...Passat aquò, vai-te’n faire la distribucion de las letras dins una ciutat que coneisses pas, per de carrièiras que coneisses pas, a de gents que coneisses pas e que te parlan d’un biais que coneisses pas ! E lo pièger, lo pièger, son las trabolas, aquelas putaranhas de trabolas... Òc... Imaginatz.... Siás aquí,  mitat-perdut, amb una biaça plena de corrièr. Puta !... Fas lo trepador. Dintras per una androna. È !?... Siás dins un corredor. Negre. È !?... Paupas de bóstias a tustas e a bustas, mas veses pas lo nom qu’es escrich dessús. Coma que ne vire, i a pas res d’escrich. Arribas al fons del corredor, a la bòrnha. Aital coma te l’ensenhèt lo capmèstre, viras a drecha, autre corredor, puèi a esquèrra e encara a drecha, de corredor en corredor. Veses de lum. Sortisses. E desbocas per un autre trepador d’un autre baloard d’un autre barri, en cèrca d’una placa que te pòsca balhar una debuta de dralha, que s’espèras que lo monde t’entresenhen, pòdes esperar ! È !?... E bé, una trabola, es aquò ! Una trabola, aquò te trebola !... 

Beguèt un glòp. S’eissuguèt las bocas d’un revèrs de braç. Faguèt mina de comandar una autra virada...

- Anem, Lo Mut, vai, as pro parlat ! Nos contaràs la seguida lo còp que ven ! Demoram pas a costat. Vèni. Farem lo virat ensems. Passarem davant ton ostal, e dintrarem pel camin d’Òrtas.

Mutacions

-=oOc=-

La setmana se passèt, ensucada del quite calimàs. Lo dissabte venent, sens s’o dire, Risolet, Sèt-Set e Mendilh languissián de retrobar son novèl amic, Mut, lo portaire-contaire.

La mièjanuòch aviá picat. « La Cambusa »  èra vuèja, quasiment, levat quatre òmes, davant de gòts ont la cervesa aviá daissat son amarum e  son escrume. Risolet, Sèt-set e Mendilh demoravan aquí, acoidats davant lo miralh del comptador, aiga panosa, agach negat, del temps que Mut contava, contava...

- ... De Lion a Marselha, l’escart se conta pas en quilomètres, mas en biais de viure. Vos vau explicar...

Beguèt un glòp. S’eissuguèt las bocas d’un revèrs de braç. Comandèt una autra virada...

- ... M’arribèt, un còp, barri de la Crotz-Rossa, a Lion, de demandar mon camin. Lo tipe, primièr, s’espaventèt, recuolèt, niflèt, puèi me faguèt compréner que lo destorbavi, mas, enfin, plan ausit mon accent, èra normal que me siaguèsse perdut. Fasiá los uòlhs en micocolas e la boca en cuol de galina ;  sa mona desvelava sa pensada :  « Tout ceci n’est pas inintéressant. » Me fintèri lo braç, de còp que la pel se me siaguèsse venguda negra, o vèrda. Fin finala, me mandèt als antipòdes.

... Òu ! Mèstre Pèire, una autra virada !...

- ... Puèi, me n’anèri portar la biaça per la banlèga de Marselha, a La Poma.... Lo primièr rescontre foguèt un solelh qu’acaba per capejar de negras nivoladas. Me soveni... Una veirina : « Maselariá-Carnsaladariá »... comola de bocals de « Pès-Paquets. » Sul pas de la pòrta senhorejava lo maselièr, que , l’imatge doblat pel rebat de la veirina, me semblèt un pofre gigantàs, blanquinós e risolièr.

- ... Veniá de s’avisar que cercavi mon camin e esperava que me sarrèsse d’el. M’abòrdèt,  morre e braces dobèrts. Me demandèt ont anavi, perdequé, a quina ora, qual m’esperava, de qué fasiái... Tre que foguèt assabentat de ma recèrca, m’expliquèt que me podiá tot explicar. Fisèt lo magazin al gafet e, me passant un fum de braces tentaculars sus l’espatla, me menèt al mai lèu a l’adreça marcada sul papieron. Caminant, se desconsolèt, bracejant, de la practica, de la calorassa, del Mistral, de la sògra, de las talhas e de la complexitat qu’èra venguda la vila. De m’adralhar, aquò li fasiá gaug, que son grand d’el èra vengut del país gavòt, fasiá una pelha, e que s’èra estat perdut el tanben, e endralhat per un ribairòl pemontés que son grand...

- ... Arribat - disiá Lo Mut - aviái la sentida de pas mai èstre solet. Èri vengut l’eiritièr d’una cadena de solidaritat. Anavi, enrodat per una chorma seculària de proletaris desrasigats...

- ... Es una polida istòria, ton raconte, Lo Mut ! E sembla que siás a man de faire coma ton maselièr, d’ajustar de cadenons solidaris... Anem, se fa tard ; la sòm nos escòi los uòlhs. La setmana acabada, tornarem...

(de seguir, la setmana acabada i tornarem...)