dilluns, 11 de maig del 2020

LA PICÒTA NEGRA a BESIÈRS


L'ombra docinèla de las platanas costejant lo camin grand de Sauvian, s'estira a la lutz del solelh colc d'aquela vesprada autonenca. Un grand caval gris rabala una jardinièra dins un craïnament gaujós. Sèit sul banc, capèl suls uèlhs, en blòda blavenca e bragas de velós negre, grandaràs e balès, l'òme sòmia, breçolat al pas de la bèstia. Se sona Martin.
Se’n tornan de l'òrt amb la carriòla comola d'ortalissas que l'endeman  de matin es jorn de mercat Plaça de La Magdalena. Un còp à l'ostal caldrà netejar e botar tot aquò en cledetas e platèus e tornar cargar la jardinièra per la téner prèsta a partir abans la primalba.

D'ausida ! Tòpi, lo caval grand s'arrèsta ! L'òme, estonat, lèva lo cap e vei a la rasa del camin una paura vièlha tota negra, plegada coma lo pont del diable de Vilamanha L'Argentièra. De pels s'escapan en escuma blanca del dejós de la poncha negra. Rufada coma una poma centenària, la fàcia s'aluca de la lusor maliciosa dels uèlhs trufandièrs. Lo nas es long,  fina la boca, ponchut lo menton . Es plan acapçadeta.

-Adieu, mameta ! Ont anatz d'aquesta ora ? Volètz que vos despause endacòm  ?
-Grand mercé, brave òme ! Vòli plan qu'ai las cambas endolesidas e als pès los agacins que me lancejan !

E d'un saut se trapèt al costat de Martin. « È bè ! Sètz encara desgordida ! » diguèt.

E mameta, e Martin, dins la jardinièra rabalada  per Tòpi, grand caval gris se’n van cap a Besièrs.
En camin fan coneissença.
Quand arribèron al pont sus Òrb, rison coma dos amics vièlhs.
Al cap del pont la mameta li ditz:
- Desencusatz me Martin, mas es aicí que vos daissi. Vos mercegi plan, sètz plan brave e plan aimable. Atanben vos vau dire un secrèt que sabi que ne'n diretz pas res a degun: soi LA PICÒTA NEGRA ![1] 
- Dieu me damne ! Ai carrejat La Picòta Negra !
-Ep la ! Dieu ? Parlatz pas de qual coneissètz pas ! La fòrça que servissi es pas ni brava ni mai marrida, ni òme ni mai femna, ni Dieu ni mai diable ! E m'a comandat de faire masèl de cinc cents besierencs.
-Òu macarèl!Cinc cents ! Aquò es pas possible !
- Prometi, que m'agradatz plan, que vos, la vòstra ostalada, vòtres amics seràn pas tocats !
-Aquò's bon ! Mas cinq cents es tròp !
-M'agradatz fòrça plan: ne tuarai pas mai de cent ! Pòdi pas faire mens ! A lèu !
E La Picòta Negra, daissa aquí lo paure Martin tot mortificat e pietadós .

Se passèt qualques jorns tranquilles...puèi los mòrts se seguiguèron: un, tres, dètz, cent, cent cinquanta, dos cents, tres cents...
Martin ne veniá fòl ! Emponha un brave paissèl e a passes grands monta cap al Capnaut. Cèrca de pertot la Masca e cèrca que cercarà, finís per la trapar dins un recanton escur.
-A coquina ! Ara vos teni ! Avètz pas vergonha, messorguièra qu'aviatz promès de ne tuar pas que cent.
-A paure Martin, paure misèria ! Òme de pauc de fe que n'ai tuat pas que cent !
-Pas que cent ?.. E los autres, totes los autres de qué son mòrts alara ?

-Los autres, totes los autres, son mòrts... de PAUR !

Pèire Delhon 08/05/2020


[1] La picòta negra = petite vérole, variole que toquèt Besièrs a la fin del sègle XIX.

Cap comentari:

Publica un comentari a l'entrada

Los mai legits