Esclavatge

La cronica occitana dau Joan Loís Blenet

 Tacite èra crentat dels latinistas joves. Una lenga sarrada amb una pensada ponchuda e crudèla. Mas Tacite nos parla encara bravament.

Atal, dins aquel tròç de la « Vida d’Agricola » que foguèt lo conquistaire dels Grands Bretons. I parla de çò que fasiá Agricola en ivèrn, quand s’arrestavan las operacions militaras. « Per acostumar au léser pel biais daus plasers aqueles òmes esparpalhats, rufes e per aquò tirats a guerrejar, los encorèt d’un biais privat e los ajudèt per de subvencions publicas a bastir temples, forums, ostals, lausenjant los mai actius e remochinant los pigres : atal la rivalitat d’onor remplaçava la constrencha. De mai balhèt una educacion liberala als filhs dels notables en dire qu’estimava mièlhs las qualitats naturalas dels Bretons aus talents apreses dels Galleses, tant plan qu’aqueste monde que refusavan encara la lenga de Roma ne volguèron aquesir l’eloquéncia. Lo lor vestit tanplan foguèt onorat e se vegèron lèu fòrça tògas. A cha pauc tombèron dins las seduccions dau vici : portegues, banhs, taulejadas finas. Dins lor inexperiéncia parlavan de civilizacion tre qu’èra pas qu’un element de lor esclavatge.»

Uèi lo nòstre govèrn fa obligatòria la lenga de la « civilisacion novèla ». Tacite ne ririá « Es coma nòva la cançon de l’Empèri per esclavar. »

Traduction à retrouver sur Midilibre.fr