PAPIERÒT MENERBÉS (in La Semaine du Minervois - 01/10/20)

 

A LA CLAROR DEL CALELH

De questionaments, n’avèm a bodre d’aquesta passa. Mas, al lum d’un calelh, se pòt totjorn trapar solucions o, se ne vira, questions novèlas. 

- Orses dins Pirenèus : Bon, ieu soi favorable a la preséncia de nòstres cosins ursids dins las montanhas, mas, coma soi plan brave, pòdi proposar una solucion als pastres e caçaires que los vòlon véser partir. Lo mai simple seriá de crompar bicicletas pels orses. Coma arriban d’Eslovenia, probable que sabon pedalar e qu’en un res de temps, en quatre còps de pedala, montaràn faire los bèls suls Camps-Elisèus. E òc, un ors eslovèn s’acontenta pas de faire quatre torns sus una pista de circ ! Vesi tanben un signe dins aquel bessonatge orses-bicicletas dins lo fait que lo primièr francés al classament general del Torn se ditz :… Martin !

- Lo tèst : D’aquesta passa, se parla plan mai de tèsts contra lo virus que de tèst-matches de rugbí. E aquí tanben, i a un problèma bèl : t’explican que per t’anar faire curar lo nas o escopir, val mai aver los simptòmes de la malautiá per passar en prioritat. Mas justament, lo tèst es aquí per saupre se siás malaut.a. Existís una estructura per anar passar un tèst per saupre se cal anar passar un tèst ?

- Lo caud e lo freg : Lo president Trompeta ten responsa a tot. Fàcia als fuòcs que creman los bòsques e que d’unes trapan ligats al rescalfament climaticic, a trapada la responsa : « Vos’n faguètz pas : lo freg tornarà ! ». Rasonament scientific de tria…

- Participacion e democracia : Lo departament d’Aude ven de balhar la tièra dels projèctes causits entre los 259 sotmeses al vòte electronic dels ciutadans per atribuir lo « budgècte participatiu ». De participacion n’i agèt, mas es qu’es una avançada per la democracia ? Es que un classament al nombre de voses sus la basa de monde volontari que pas un a legit la tièra de totes los projèctes correspond necessàriament a una politica equilibrada e amb perspectivas. En gròs, los projèctes ligats a la cultura son quasi-absents de la tièra elegida (conclusion : avèm pas besonh d’expression culturala e artistica?) ; unes projèctes obtenon una part bèla de finançament qu’es a se demandar (s’es una tala evidéncia e necessitat populara) se seriá pas estat logic que se trapèssen ja dins la politica generala de l’institucion. Una accion politica consistís a trapar un equilibri entre los besonhs particulièrs e las necessitats collectivas ; dins aquel afar, es la dimension dels escambis e del viure ensemble que se trapa amendrida per se’n remetre a la dictatura de las chifras (sens parlar del nombre bèl de personas qu’an pas idèia de dobrir un ordenador – que benlèu an totjorn pas —, balhar sas coordenadas, trapar un còdi – levat se lo president de ton associacion t’entantarina per que vòtes per son projècte !) Seriá probable mai simple d’organizar un tiratge al sòrt coma per la Granda consultacion ecologica que lo President remanda sos membres a l’usatge incontornable del calelh !

En Calelhat Roch