PAPIERÒT MENERBÉS (in La Semaine du Minervois, 9/12/21)

 Bèstias en revòlta

• L’esquiròl de La Valeta : Se sap que los esquiròls an tendéncia de recampar resèrvas per manjar, puèi doblidan ont las an mesas ! A La Valeta, un esquirolet aviá trapat una bon endreit per servar la noiridura e per faire lo sieston : una boita de l’installacion del gas (un cofret d’arribatge, per èsser precís). Coma aviá pas de coissinièra per i pausar lo cap e melhor somicar, trapava que lo tudèl ont s’apiejava lo geinava e li torcissiá las cervicalas. Alara, mercé a sas dents rosegairas, faguèt ni una ni dos : entreprenguèt lo tudèl e privèt l’ostal vesin de gas !

• Pas de contraròtle : A quauquas legas d’aquí, dins un collègi de Carcassona, un rosegaire (aqueste còp non identificat), probablament pagat (en sòuses, avelanas o formatge traucat ?) per un escolan qu’aviá pas brica enveja de passar un contraròtle d’istòria-geografia (bon, benlèu qu’èra de sciéncias, de matematicas, de francés mas qu’impòrte…; de segur, èra pas d’occitan que la lenga es pas dintrada dins lo collègi que ten per vesina una escòla que pòrta lo nom del ministre ancian qu’estipulèt dins lo règlament dels establiments que s’i deviá sonca parlar en francés !), doncas fin finala, en sortiguent del bartàs, lo rosegaire que ne parlàvem a la debuta de la frasa, t’entreprenguèt unes fialses electrics e capitèt dins la manòbra : sens lum e sens caufatge, lo collègi foguèt tampat per la matinada ! Lo contraròtle serà reprogramat : novèla pana de prevéser ?

• La batuda inocenta : Un caçaire nafrat e a l’espital es plan malurós. Mas es tanben plan malurosa la mòrt d’una orsa, sètze ans aprèp la de Canèla, tuada tanben per un caçaire. Se deu plan trapar d’autres endreits per organizar una batuda de singlars qu’un airal ont vivon orses, non ?

• Non al confinhament dels tirons : França a una granda capacitat per edictar leis unifòrmas sens prene en compte las realitats del tarrenc e la diferéncia de las practicas. Atal, de la volontat estatala de confinhar totes los tirons, totas las aucas, totas las polalhas que siaguen abalits d’un biais tradicional e a l’aire liure o d’un biais industrial. En lançant una peticion, la Confederacion païsana escriu : « Elevaires e elevairas de plen aire son dins un fosc total inacceptable, sens saupre cossí faire venir lor aucelum aquesta tardor e aqueste ivèrn. En fàcia, lo bussiness contunha : cap d’esfòrç per demesir los transpòrts d’animals vius que pòdon espandir l’epidèmia lèu fait sul territòri. Se camina cap a mai de volume, d’integracion, d’industrial, de bastiments, de circulacion d’animals vius. Se va cap a la fin del plen aire, dels uòus a la polalha e als tirons ! Cap a l’engana d’estampilhar « plen aire » d’aucèls embarrats los 3/4 del temps ? »

Enfins, coma me ditz lo vesin Gaspard, en me proposant d’anar amassa aqueste dimenjada a la fièra del gras de Bèlpuèg : « Per Nadal, val mai lo confit de tiron qu’un tiron confinhat ! » E d’ajustar : « Nos cal plan çaquelà fetge gras per acompanhar las cantinas de Juranson qu’as crompadas lo còp passat en Bearn ! »

Bestionet Roch