dimecres, 22 d’abril del 2020

LO CAPAIRONET ROGE E JAUNE

          Coneissètz lo Capaironet  Roge, la drolleta  que se'n anèt portar a sa grand una còca e un pòt de burre, … e que tombèt sul lop. E ben, imaginatz vos que la drolleta aviá una cosina, tant drolleta, tant braveta coma ela, e que demorava aperaicí. Èra lo Capaironet Occitan. D'aquí las colors del seu capaironet, roge e jaune, de sang e d'aur. L'istòria ditz pas se portava tanben la Crotz de Tolosa ficada sus la peitrina, tan coma los de l'IEO en amassada generala.

         Vaquí qu'aquesta drolleta occitana, escarabilhada que non sabi, quand coneguèt l'istòria de la cosina, se tenguèt pas mai de conéisser lo lop. Sabètz cossí son las filhas : li caliá far aquel rescontre, li caliá veire aquel lop que totas ne parlavan d'un biais estranh, quora enjauradas, quora  somiairas; de mièja votz. " Aquela d'aquí, te pòdi dire que lo coneis lo lop ! ". De tantes mistèris fremissents li èra venguda la panta de lo conéisser amai ela, aquel Lop. Aquò li prusissiá. Doncas la nòstra drolleta, esperdigalhada que jamai, faguèt una torta de nogas coma las fan tant bonas a Bessan, e se prenguèt al cavòt del paire una botelha de Cartagena : la Mameta aviá lo bèc sucrat. Aital provesida, lo capaironet en tèsta, partiguèt cap a l'ostal de la grand, tota contenta e confla d'espèr. Respectava menimosament los rites, se podiá pas faire que rescontrèsse pas lo Lop.

          Èra en abril, lo solelh èra clar e pas encara tròp caud, l'aire dels bons, fresquet dins la matinada. La natura se reverdissiá dins un bèl reviscòl, tot grelhava d'un vam potent e aürós. La filha cantava tot sautejant del long del camin. La Mameta demorava dins un vilatjòt gaire luònh de la vilòta, l'escorreguda èra pas de las longas, e mai i aviá un acorchi qu'atraversava la garriga. Aviá pas fach la filha tres cents mètres dins lo caminòt, que desvistèt detràs un bartàs d'arboces, una forma negra acaptada. D'aurelhas ponchudas quilhadas e - òc ben, aquò's aquò ! - una coa longa espandida : èra lo Lop, segur. Dapasset se sarrèt, se sarrèt. Lo lop, virat d'esquina, semblava pas de se mainar d'ela. La filha se roncèt a el e, segon la leiçon que se n'èra assabentada, li venguèt : "Ò Sénher Lop ! Que n'avètz d'aurelhas bèlas ! " Es mestièr de respièchar los rites, pasmens saique èra pas plan fin d'anar parlar d'aurelhas a lo que semblava de pas aver ausit. Tant i a que lo lop se quilhèt, se virèt d'un aire encolerit, e tirèt camin lèu fach entre euses e cades. "E ben, faguèt la filha, per un Lop, aqueste es pas gaire valent. Lo mond te fan de contes sul Lop, ne dison, ne vojan a cabassadas, e charras que charraràs, e fin finala quand siás a lo trapar …". Pr'aquò èra jove, contenta, e lo solelh lusissiá. "Ne traparai lèu un autre, se diguèt. O ditz la Mameta : un de perdut, dètz de trapats" Senada ni per ésser jovenòta, se perpensèt " Dètz ! Saique es un pauc tròp ! Ai pas de besonh d'una lobada. Me vòli veire lo Lop :  amb un n'aurai pro."

          Tornèt seguir lo dralhon sens mai se copar lo cap. Marchava d'un pas viu, tot balancejant la saqueta que i portava la torta e la flasca de Cartagena. E lèu se botèt a cantar : " Passejam plan per lo bòsc, mentre lo Lop i es pas…" Anava lançar lo "Lop, siás aquí ? " ritual, quand, tot d'una, vejèt, a d'unes cent mètres enlà… N'ausissi tot fièròts que dison " Lo Lop !". Saique la coneissètz l'istòria ?  O caliá dire pus lèu qu'auriái pas pres la pena de la vos contar. De tot biais, qué que ne vire,  pels autres, per los que la conéisson pas, per los qu'amai ne solfinèssen la fin, plan braves que son, ne dison pas mot, la vau contunhar.

           Èra a l'aurièra d'una pineda pichòta quilhada sus un puòget. Aquí, al pè d'un pin bèl, acoconat contra lo fust coma per dire de s'amagar al mens d'un costat, i aviá – e òc, aquò's aquò, o avetz devinhat – un lop. Ara la filha lo conéissiá plan. S'avancèt. Lo lop semblava ocupat, atissat a quicòm de tant important per el que se trachava pas de çò que se podiá passar a l'entorn. A puntetas la filha se sarrèt, se sarrèt. Es aquí que lo coneguèt de verai : e òc, a la taca blanca de la coa, èra son Lop, aqueste de totara qu'aviá fugit coma un pauruc. " A ! se diguèt, aqueste còp te vas pas gandir coma un panaire ! " A pas de gat venguèt pròche pròche, e d'un còp bombiguèt tot cridant "Ò Sénher Lop, que n'avètz de bèls caissals ! " Lo Lop se quilhèt, virèt un morre enferonit, e tot romegant de paraulas incomprensiblas, sarpèt entre los fustes dins una nivol polsosa de tèrra e d'agulhas pinhièras. " Pas verai d'aqueste Lop, faguèt la filha a votz nauta. Aquò's pas un lop, me damne ! Es un anhèl ! A virat la cutí, o qué ? "

           Pr'aquò, qué faire d'autre que d'anar a cò de la Mameta? Èra aquí pròche. Al sortir de la pineda, èra de passar una combeta abrigada que los vinhals s'i espandissián d'aise. La drolleta seguissiá lo camin d'un pas alentit, gaitant sens los véser las vinhas, las rasas e lo vilatjòt que semblava de l'esperar agropat a l'entorn del cloquièr cairat. Cantava pas mai. Subran, dins un capmartèl que s'avançava a la forca d'un carrairòn, de qué vos vei ? – Òu, anam pas i tornar ! – Lo Lop ! E òc, èra lo Lop, a dos mètres del bòrd, agrovat entre quatre socas. Se vesiá la coa bèla espandida, amb la taca blanca. Tant coma totara, semblava d'éstre afairat de quicòm, quicòm de grèu e saique de malaisit que ne tremolava de las patas e de l'esquina tota reversinada. "Aquí lo teni, se diguèt la filha. Ara me va pas escapar ! "  Sens far d'alonguis, nimai s'entrevar de precaucions atrasairas, sautèt lo valat, escalèt la rasa e, de quatre encambadas, foguèt sul Lop tot cridant : " A Sénher Lop, que n'avètz una bèla…" D'ausida, lo Lop s'enaucèt, e, sens se revirar, fugiguèt tot repotegant : " Macarèl de macarèl ! Puta de putanièr de país, que s'i pòt pas solament cagar tranquille ! "

 

Albèrt Arnaud

Los mai legits