Pendariès es un mètge dau Clapàs qu'escriu au sègle
XVI un diari, a l'ora de la pèsta dins la ciutat. Cèrca a descubrir aquel
continent desconegut, lo còs uman, en practicant la disseccion, entre voler
febrós de saber e transgression de las leis religiosas dau temps.
La
Pèsta. I a çò qu'es. E i a tot çò que s'imagina. Çò qu'es i bastariá quand la
rèba es aquí, de pertot presenta. Amb çò de terrible qu'es lo Mau pur. Lo Mau
sens cara, sens agach, sens còs. Se'n vei pas que la resulta, malauts adejà
esvanits dins la somiariá, lo deliri, la fèbre. E l'èr encusat, tot còp, tant
coma l'aiga, de carrejar lo mau. E la messòrga dels cònsols que vòlon pas
espaventar lo mond, de las familhas que negan lo Mau e rescondon los malautes.
(…)
La
messòrga e la paur. La paur qu'esparnha degús. Qu'arrapa las tripas de cadun.
Que poirís son èime e son còr e son arma. Que d'un valent fai una pelha. E d'un
fidèl un traite. La paur escura perque sens cara coma lo Mau. De pertot
resconduda amb el. Emai ont es pas. Sagata l'òme. Li nèga son voler, sa fòrça,
son coratge. E lo buta, lo trai, l'escampa dins l'èr enfalenat de mòrt e de
susor febrosa. E que, ben mai, d'una cara amiga e sana, fai un espavent, d'un
ostau plan suau, una mena de tomba escura ont degús ausa pus apegar la man sus
una taula, sus un veire, sus un tròç de pan, sus un sugaman. Ont lo vin dins
son flasco ven poison, e lo pan e lo lach. Ont lo poton de la maire o de la nòvia,
dau manit o dau galant es benlèu aquel de la mòrt. Ont viure es dangièr de mòrt
entre un mond cargat de terribles poders. (…)
Ai
fach lo compte de las passadas de la pèsta en aquela ciutat. Siái anat legir
los Thalamus de la comuna. Sembla pas de bòn coma, tan sarradas coma las èrsas
de la mar, an pas finit per levar au mond d'aquel país lo gost de viure. N'i
auriá per fugir. Per anar ont ? Que de Levant a Ponent, e de terrau a marin,
ges de ciutat li escapèt pas jamai. Es una vertadièra litania : 1227, 1315,
1348, 1358, 1361, 1374, 1375, 1384, 1391, 1395, 1407, 1481, 1498, 1502, 1506,
1510, 1515, 1522, 1530, 1533-34, 1541-44.
Se
pòt dire que la Pèsta a pas quitat de rodejar dins l'encontrada. Amb d'aquí
d'alai una flambada coma fan los fuòcs l'estiu per campèstre ; jos las bufadas
dau vent. De còps fai lo semblant de s'entredormir. E los
òmes s'esperdigalhan. An lèu fach de delembrar çò que li empacha lo bonur. E
coma se'n saupre mau ? Qu'avèm totes pas qu'aquò en tèsta. Coma que ne vire, un
pauc, un pauquet, un pauqueton de bonur… (…)
rèba : épidemie.
Max Roqueta, La cèrca de Pendariès, Trabucaïre, 1996.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada