Mèfi de çò qu'anatz legir se francimandejatz : aqueste bois es
pas de fusta o de lenha, nimai de boés coma disèm aicí. Es pas tanpauc
d'aqueles boissons sempre verdes qu'enairan dins la garriga, a la raja dau
solelh estivenc, sa flaira poderosa, amarganta, entestanta que d'unes se los
plantan dins lors jardinets e se los podan regde regde per balhar a lor Sam
Sufy un sembla-aire de Versailles. Que non ! Lo nòstre bois, aquò's una
bèstia, aquò's de cacilha d'aiga : es un
anet, un rit sauvatge, un guit fèr, un cosin dau còlverd e de la sarcèla, un
cosin mai pròche de la melanita ( qu'es pas de polvèra per far tot petar ! ),
la melanita negrassa, e mai de l'eider, l'aucèl mitic indispensable aus afogats
de plumons moflets e de mots crosats ;
los dos son pas incompatibles, vertat Jaumet ? Los saberuts li dison fuligule
milouin, e los coneisseires bois roipé. Ne coneisson lo cap rosselet
e l'anar particular : sabon qu'es de la familha daus anets cabussaires.
D'aquò ne ven son malastre.
Lo
bois se noirís entre autra mangiscla d'unas èrbas e de sas granetas que brotan
aici alai pels fonses de l'estanh. Pr'amor de las anar quèrre, lo lepet cabussa
d'a fons, tan coma un pescaire d'arcèlis ( e sens botelhas ! ). Valent a dire
qu'es pas sonqu'a s'emplonsar lo cap, tot quilhant lo cuol fòra aiga coma un
cambajonet installat sus lo taulièr dau carnsaladièr. Non pas : lo bois vos
davala au pus fons de las aigas per s'arregalar de sas èrbas e de sas granetas,
aicí sèm. D'unes pescaires fintaires s'èran estats avisats d'aqueste biais de
cabussar. S'èran pensats que saique i aviá aquí un mejan d'agantar l'aucelalha
sens s'anar gelar de nuòches a l'espèra, e mai – dison las lengas de pelha –
gastar cartochas sens l'assegurança d'un tablèu de caça a far badar lo mond.
D'aquí n'imaginèron la trapèla. Trapèla simplassa – simplassa mas biaissuda. Còrs
sensibles, tancatz aquí la lectura. S'agís d'un fialat tendut a l'orizontala,
entre doas aigas, dessús las pradelas d'èrbas presadas dau bois, ancorat au
fons d'unas pèiras, e tengut de flotejar per de flotadors de siure. Trapèla
mortala : lo bois qu'aviá bequejat tant que podiá, quand, d'un còp rufe de las
patas, pojava per dire d'alenar, se preniá lo còl dins las malhas dau fialat. E
aquí presonièr, batalhejava d'alas e de patas, desesperadament, duscas a, fin
finala, se negar. Demorava pas qu'a montar lo fialat pesuc de sas presas
regolantas d'aiga. Alara èra mestièr de las penjar cap en bas que rendèsson tota l'aiga qu'avián
engolida, l'aiga que las avián fach morir. Aquò èra ben una pèsca, mai pèsca
que caça, la pèsca dau bois.
D'ivèrn, mai que mai s'èra rufe, donava fòrça aquesta pèsca, mai que
d'anar aus peisses de còp que i a. Se ditz que se'n podiá montar,
son que d'un fialat, unas dotzenas de boisses, que los aucèls venián en chormas
per s'avidar, e puòi morir. Pasmens lo bois aquò es pas un plat de tria ; la
carn n'es pas de las finas finas, e lo
gost garda la marca daus fonses de l'estanh e daus peisses que manja. Las
bregas finas estiman melhor lo còlverd e la sarcèla. Mas las gents simplas, o
per o dire melhor la paurilha, ne fasián marmanda. Èra de carn de bon trapar,
de carn que costava pas car. De mai, a passat temps, en passa d'abstinéncia que
la carn i èra enebida, la dau bois èra permesa pr'amor qu'es, per son malur, animal
vertadièrament aquatic. Aquò's çò que promulgava dins son mandament de
quaresma, l'avesque d'Agde Mgr de Saint Simon Sandricourt. Èra en febrièr de çò
que sonava lo prelat l'an de gràcia
de 1789 : coava la Revolucion qu'aqueste darrièr avesque d'Agde i deviá
daissar lo cap. Del temps de la guèrra, la darrièra, e de la sofracha – las
restriccions, coma se disiá – que lo mond d'aicí ne patiguèron fòrça, a mai los
refinats rafissián pas lo nas davant lo
bois. Los jorns de pèsca bèla, los pescaires fasián d'uroses e se conflavan
l'esquipòt. Levat que servèssen la pèsca per d'escambis qu'alara n'èrem tornats
a l'economia primitiva dau barat e dau tenguem-tenguem.
A l'ora d'ara se
parla pas mai d'anar a la pèsca dau bois. Lo mond de l'estanh, pescaires e
caçaires, dison que ne veson pas gaire. D'unes asseguran que las pradetas
d'èrbas presadas daus boisses son demesidas, seriá aquò la resulta de la
pollucion de l'estanh, de sempre amenaçanta, e saique de la frequentacion tròp
grèva dau mond e daus batèus. E mai la practica dau fialat enegaire seriá de
segur enebida per los Bardòts - Brigidas
o autres !
Teni l'istòria d'aquesta pèsca dau bois d'un òme de l'estanh
d'autres còps : Victòr Etienne, pescaire massilhanenc que foguèt prud'homme
de Taur e demorèt una memòria viva dau païs dau Cranc. Li dediquèri aqueste
raconte en omenatge amistós. E me fa gaug de lo remembrar aicí.
Albèrt Arnaud
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada