PAPIERÒT MENERBÉS (in La Semaine du Minervois, 15/10/20)

 DOMDAIRE E CAUMAIRE

Dòna Pompilh, la ministre d’ecologia de França, ven de decidir que caliá pas mai de bèstias fèras dins los circs, nimai de dalfins dins de pargues atractius. L’idèia rebalava dempuèi temps. Bon, òm se pòt totjorn demandar s’aquela mesura espectaclosa cèrca pas a amagar tot çò que se fa pas per esvitar los camps de concentracion de pols, galinas, tessons o vacas embarrats jorns e nuèits e que coneisson pas los prats, l’aire liure… Mas los patrons de circ an pas lo poder de la FNSEA e dels partesans de (orror !) una agricultura industriala (coma se los dos mots èran compatibles !).

Çaquelà, la mesura presa nos enlèva unes braves bocins de nostalgia de l’enfança e d’imaginari. Parli pas aquí dels circonets pauronets amb un patron-palhassa, la femna garrèla e acrobata, una vièlha monina trufandièra e un lion quasi-centenari que butava los mèstres a raubar (o a crompar) quauqua galina vièlha per lo noirir. Parli dels circs bèls que passavan per Carcassona : Amar, Bouglione, Pinder… Abans de dintrar jol tibanèl, se fasiá un torn a la mainatjariá descobrir lo famós lion de l’Atlàs, quauque tigre, pantèra o jaguar, las girafas del còl long ; l’ipopotam dins una granda banhadoira ; los elefants fasián lo passa-carrièra per anonciar los espectacles de la matinada (es a dire lo vèspre) e de la serada. Èra mai bèl que las passejadas que se fan amb bèstias de carton-pasta sus una carriòla !

Nos va demorar a ba contar e pas mai. Unas expressions van pèrdre de sens. Cossí se gitar dins la gula del lion quand as jamai vist un domdaire ba faire sus la pista de las estèlas e se i a pas mai de lions en Africa en rason dels caçaires-assassins en cèrca d’un trofèu e d’una glòria de pacotilha !

Bon, cal esperar que se va pas contunhar totas las interdiccions de contacte entre los umans e las bèstias. Anam pas venir del genre ultra-vegan : pas manjar de mèl per pas expleitar lo trabalh de las abelhas, per exemple. Se pòt tanben dobrir la gàbia dels ausèls, mas d’unis aniràn pas plan luènh. Que los tirons prenguen pas los camins de la libertat per nos privar de confit e de magret : seriá pas uman ! ; ara, que los singlars son quasiment venguts pòrcs que los tessons prenguen pas lo maquís per nos empachar de manjar cambajon, salsissa e freginat ! Se pòt lançar dins la natura los gosses que tornèssen lops : d’unis s’i faràn, mas d’autres gossetonets de companhiá (d’aqueles que las mèstras pòrtan dins la saca de paur que qualqu’un los esclafèsse de tant que son pichons) coneisseràn quauquas dificultats. E pensatz que los gats poiràn tornar venir felins tarribles o gats-fèrs ? Los defenseires de las mirgas montarián palancas per protegir la ratonetalha ? Seriá tan piòt (aquí un autre afar) que de lor i balhar a manjar de croquetas, de plats preparats, de los rendre fenhants e fug-l’òbra en plaça de contunhar los exercicis seculars de lor familha ! Me pensi que dòna Pompilh ven de dobrir una brava boita de Pandòra (crompada en Andòrra ?) !

E lo domdaire de piuses, poirà contunhar d’obrar ?

Domdanetaire Roch